Thơ Haikư và Thiên Nhiên 3





Người anh hùng đô vật
Lướt nhẹ giữa biển
người ái mộ .

Yawarakani
hitowakeyukuya
kachizumo

( Takaikito )


Ngày nay những cuộc thi đấu sumo ( đô vật Nhật Bản ) được tổ chức mỗi năm 6 lần , mỗi lần kéo dài 15 ngày . Qua bài thơ Haiku lâu đời này chúng ta có thể giả định rằng cuộc tranh tài được tổ chức vào đầu thu . Đó là vì mới đầu môn Sumo không phải là một môn thể thao mà là một sự kiện tôn giáo được tổ chức mỗi mùa thu trước lúc gặt . Các đô vật từ những làng nông nghiệp chia thành hai nhóm , Đông và Tây . Phe thắng tin rằng thần thánh ban ơn cho họ , và họ sẽ được mùa lớn .

Khi nhà thơ làm bài thơ này vào hậu bán thế kỷ 18 , môn Sumo đã mát phần lớn ý nghĩa tôn giáo mà chỉ còn được thi đấu như một môn thể thao hào hứng cho người ta xem . Các đô vật Sumo cũng có nhiều người mến mộ như các nghệ sĩ Kabuki ( môn ca kịch cổ điển Nhật Bản ) .

Nhà đô vật thắng trận rời sân đấu trong vinh quang . Chúng ta có thể tưởng tượng rằng trận đấu mô tả trong bài thơ này là một trận giữa hai đo vật nổi tiếng trước đám đông hò hét cổ võ , chen lấn xô đẩy nhau để tiến gần cho đựơc người anh hùng thắng trận khiến anh ta không thể ra khỏi đấu trường .

Trong khi người bại trận cúi đầu , thỏng vai rút kui vội vã khỏi khán đài thì người thắng cuộc ngẩng cao đầu , ưỡn ngực khoan thai thả những bước dài tự hào nhưng không mất đi sự khoan nhu . Cách dùng chữ Yawaraka-ni ( khoan nhu ) làm nổi bật hình tượng nhà thơ muốn diễn tả ở đây - một lực sĩ đô vật vừa toát ra vẻ tự hào , vừa tốt bụng .

Bài thơ Haiku này từng luôn được ngưỡng mộ và được xem là một bài thơ tiêu biểu cho bút pháp già dặn của Kito . Ông là một đệ tử được trọng vọng của Yosa Buón , một trong những thi sĩ Haiku xuất sắc nhất thời bấy giờ . Kito nhuận bút nhiều tác phẩm của các thi sĩ thuộc trường phái của thầy ông .

( Nakamura Yotaka , thi sĩ haiku )