Bài thứ 3 ...

Hisa Takuma: bằng chứng liên hệ giữa đòn Aikijujitsu và Aikido.


Ai muốn biết thêm về sư tổ thì xin đọc bài ''cuộc đơì sư tổ'' do bạn Aikikai đã đăng trong box ''Giai Thoại''. Xin nói tóm tắt là Sư tổ đã học với Sokaku Takeda trong vòng khoảng 7 năm.



Hisa được giới thiệu và học với sư tổ Useshiba trước (1933) và vào năm 1936 thì Sokaku Takeda đã thế sư tổ Ueshiba dạy võ ở võ đường Ashahi.




Từ 1933 tới 1936, sư tổ Ueshiba và 1 số Uchi deshi hay tới dạy võ cho Hisa, người phụ trách an ninh cho một nhật báo Ashashi. Tới năm 1936, thì Sokaku tới, tự xưng là sư phụ của Ueshiba và tự thay thế sư tổ.



Đây là ý của những lời lẽ mà Sokaku Takeda đã nói khi tới võ đường cuả nhật báo Asahi, theo lời tường thuật của Hisa. Tui để nguyên văn tiếng Anh cho mấy bạn đọc:

"'Hello in there! Send out the Director of General Affairs. I am Morihei Ueshiba's aikijujutsu teacher, my name being Sokaku Takeda. I hear that despite his inexperience Morihei has been teaching aikijujutsu here. Other places aside, I regard it as a matter of great importance for the honor of Daito-ryu aikijujutsu if poor techniques are taught at the Asahi News under the eyes of the whole world. So I've come from Hokkaido as quickly as I could "



Sau bữa đó thì sư tổ đã lặng lẽ bỏ đi.


Chuyện này chỉ được nói 1 cách qua loa trong nhiều bài nói về những nhân vật này (sư tổ, Sokaku Takeda, và Hisa). Trong tất cả các phỏng vấn với sư tổ hay với những học trò của Morihei Ueshiba, ai cũng đã công nhận là có rất nhiều oái ăm trong sự liên hệ giữa sư tổ và Sokaku Takeda. Sư tổ không hợp với Sokaku, lúc nào cũng tránh gặp mặt và chỉ gửi tiền khi Sokaku tới nơi cu ngụ của sư tổ.


Sau khi xem xét trình độ kỹ thuật của Hisa và các võ sinh khác của nhật báo Ashahi, Sokaku Takeda đã bỏ phần kỹ thuật căn bản và dạy những kỹ thuật khó hơn.


Cũng nhờ Hisa mà tới giờ còn lưu chuyền lại 1 số hình của nhiều thế võ Daitoryu vì lúc học với Sokaku Takeda, Hisa có đủ dụng cụ để chụp hình vì vào những năm 1930, phương tiện chụp hình không dễ dãi như bậy giờ.




Theo lời tường thuật của Hisa, Sokaku Takeda chỉ cho Hisa rất nhiều đòn, nhưng mỗi đòn thì chỉ đánh đúng 1 lần cho Hisa coi. Khi Hisa hỏi thêm chi tiết thì Sokaku Takeda nổi giận. Chính vì vậy và để hiểu thêm, Hisa đã nhờ 1 số đồng môn/đệ tử ghi nhớ kỹ những kỹ thuật được chỉ, và sau mỗi buổi tập, Hisa dẫn Sokaku đi tắm và trong lúc đó thì những môn sinh chụp hình những đòn mới tập hôm đó.


Sokaku khá ngạc nhiên khi thấy võ sinh của nhật báo Ashahi thuộc những đòn đã được dạy 1 cách khá nhanh chóng. Ông ấy hoàn toàn không biết là họ đã chụp hình những kỹ thuật đã được day.


Sau đó, Hisa kết nhập các đòn của Sokaku và của sư tổ Ueshiba theo 1 cách riêng của Hisa. Những hình đó được sắp xếp trong 11 cuốn sách.

Cuốn 1 tới 6 là kỹ thuật được sư tổ Ueshiba truyền dạy,
Cuốn 7 tới 9 là kỹ thuật của Sokaku Takeda
Cuốn thứ 10 là kỹ thuật của cảnh sát
Cuốn thứ 11 là kỹ thuật tự vệ cho phụ nữ (self defense)



Hisa cũng đã quay 1 cuốn phim 16mm, tựa đề BUDO vào năm 1936 với những thế đánh của Sư tổ và của Sokaku. Tuy có rất nhiều đòn Aikijujitsu trong cuốn phim đó, nhưng vì đã tập với Ueshiba trong vòng 3 năm (1933-1936), và vì thầy Sokaku không chỉ lại căn bản, nên tuy đánh đòn Aikijujitsucủa Sokaku nhưng cách đánh lại khá ''tròn'' và ''trôi chảy'' như của aikido ''hiện tại'' chứ không ''trực tiếp'' như kiểu của Aikijujitsu.


Ai coi cuốn phim đó cũng đã thấy đòn thế cuả aikido đã bắt đầu khác các đòn của Daitoryu ngay vào giũa thập niên 30, chứ không phải chỉ vào thập niên 1950 như nhiều người đã nghĩ.


Sự thay đổi này xẩy ra giữa những năm 1930 và 1933. Năm 1930, khi thầy Mochizuki được gửi tới học với sư tổ, các thế đánh khá trực tiếp như đã thấy trong các đòn Aikido Yoseikan. Cò nhiều người nói là vì thầy Michizuki chỉ học khoảng 1 năm với sư tổ (Hisa học 3 năm) nên chưa hấp thụ được kiểu đánh ''tròn'' ....




Daitoryu Aikijujitsu có gần 3000 đòn, và tuy rằng Sokaku Takeda đã dạy cho rất nhiều môn sinh. nhưng cách dạy của Sokaku không được thống nhất. Sokaku dạy tùy theo cảm hứng của hôm đó và vì vậy có rất nhiều võ đường thời nay, tuy là có nguồn gốc với Daitoryu AIkijujitsu nhưng những đòn thể hoàn toàn khác nhau.


Sokaku Takeda được mạnh danh là người làm sống lại (reviver) môn phái Daito-ryu Aikijujitsu, vì ông ấy đã quản bá và đem những bí quyết của môn võ này ra chuyền bá cho khá đông người, tuy thuộc thành phần khá gỉa, nhưng không còn giữ nó trong 1 tính khúc gia truyền và ''bí mật'' nữa.


Sau khi Sokaku Takeda qua đời thì Yukiyoshi Sagawa lên thế trong vòng 1 thời gian ngắn và đã nhường ngôi chưởng môn lại cho con trai Tokimune Takeda (1916-2 December 1993).



Khi Tokimune qua đời vào năm 1993 thì môn phái này đã bị chia rẽ trầm trọng. Người đang nắm chức chưởng môn bây giờ là Kondo Katsuyuki. Có rất nhiều éo le khi Kondo Katsuyuki lên chức vụ này.



Bây giờ Daitoryu Aikijujitsu có khá nhiều hệ phái (tên gọi chính thức). 1 số hệ phái bành trướng khá lớn trong khi đó thì 1 số khác chỉ có vài võ đường ở Nhật mà thôi.


1. Daito-ryu aikijujitsu (còn được gọi là Takedaden Daitoryu Aiki Budo) do Kondo Katsuyuki đứng đầu 1 thời gian, chi nhánh chính thức từ gia đình Sokaku Takeda. Hệ phái này được Tokimune Takeda, con trai của Sokaku Takeda, thành lập vào năm 1975 và là nhánh ''lớn nhất'' về Daitoryu AJJ. Sau khi Tokimune Takeda lâm bệnh và qua đời, hệ phái này đã chia rẽ trầm trọng và không biết trong tương lai có ai sẽ làm chưởng môn hay không? (rất nhiều politic không tiện nói ra ở đây)

Daito ryu Aiki Budo do Nobuko Yokoyama, con gái của Tokimune Takeda thành lập sau khi cha cô ấy qua đời và chức chưởng môn ''lọt'' vô tay của Kondo Katsuyuki.

Nihon Daitoryu Aiki Budo Daito Kai do Shigemitsu Kato, học trò của Tokimune Takeda thành lập

Shimbukan do Katsuyuki Kondo, học trò của Tokimune Takeda đứng đầu. Theo lời truyền thì sau 1 vài cuộc cãi vã lớn, Katsuyuki Kondo đã tách ra khỏi Daito-ryu aikijujitsu và lập ra hệ phái này.

Gidokai do Hideo Hoga, học trò của Mae Kikutaro và Tokimune Takeda thành lập.


2. Daito-ryu aikijujitsu Roppokai ở Dan Mạch, do Okamoto Seigo sáng lập vào năm 1980. Nhánh này phát nguồn từ thầy Horikawa, Taiso/ Kodo (số 14 ở danh sách trên)


3. Aikijujitsu Daitoryu Takumakai do Mori Hakaru làm chưởng môn. Phái này phát nguồn từ thầy Hisa Takuma (số 16 ở danh sách trênDaito-Ha AikiBudo hay Takeda-ryu, phát nguồn từ chi nhánh ''Aizu''/ Tanomo Saigo /Shiro Saigo. Lạ thay, môn phái này thì mạnh ở Mỹ châu và Âu châu hơn cả Nhật ????

Từ Hisa Takuma còn có những ''chi nhánh'' nữa (do học trò đứng ra thành lập):

Hakuhokai
Daibukan


4. Sagawa-ha do Yukiyoshi Sagawa, học trò của Sokaku Takeda đứng ra thành lập.


5. Renshinkan do Toshimi Matsuda, học trò của Sokaku Takeda đứng ra thành lập.


6. Senpukai do Sumiyoshi Yamamoto, học trò của Sokaku Takeda thành lập.


7. Và vô số hệ phái khác như Tendokai, Shouyoukan, Shodokai, .... cũng lấy tên là Daitoryu aikijujitsu, Takeda ryu, và cũng bắt nguồn 1 cách xa hay gần với Sokaku Takeda hay học trò của ông ấy.


(còn tiếp ...)