Bài 2
Sokaku Takeda (1860-1943)
Cho tới giữa thế kỷ thứ 19, Takeda-ryu đã được truyền tới Soemon Takeda (1758-1853), ông nội của Sokaku Takeda.
Về nhánh ''Aizu Aikijukitsu'', thì là Tanomo Saigo (1829-1905)
là người đã hấp thụ được những ''bí quyết Oshikiuchi'' của phái Aizu. Vì nhiều lý do có liên hệ tới lịch sử Nhật bản và quá dài dòng để nói trong baì này, Tanomo Saigo đã xuống tóc đi tu dưới pháp danh Hoshina Chikanori. (Tanomo Saigo cũng là hoc trò ''văn'' của Soemon Takeda, ông nội của Sokaku).
Sokaku Takeda sinh tại tỉnh Aizu vào ngày 10/10/1860. Ngay từ thuở mới lớn, Sokaku đã được cha (Sokichi Takeda) dạy Bojitsu, Sumo (cha Sokaku là vô địch Sumo taị tỉnh Aizu). Ông nội Soemon, ngoài Takeda Ryu ra, cũng là một võ sĩ gioỉ của 2 trường Mizogucchi Ha Itto Ryu và Koshu Ryu Gungaku, cũng truyền lại cho Sokaku những bí quyết của Takeda-ryu và 2 môn võ kia.
Với thời gian, Sokaku Takeda cũng học thêm Ono-ha Itto-ryu ở võ đường Yokikan dojo với võ sư Shibuya Toba.
Tới năm 1873, Sokaku được cha gửi tới làm Uchi deshi ở võ đường của 1 người bạn, kiếm sỹ Sakakibara Kenkichi. Võ đường naỳ là môn phái Jikishinkage-ryu, có dạy đủ loại vũ khí: Kiếm (ken), côn dài (bo), gậy (jo), cung (hankyu, phi tiêu (shuriken) và thương của hệ phái Hozoin-ryu. Trong vòng mấy năm lien tiếp, Sokaku đã hấp thụ và thuần nhuyễn những vũ khí trên.
Võ đường của Kiếm sỹ Sakakibara Kenkichi cũng là võ đường độc quyền đào tạo những hầu cận của chính quyền. Cũng tại nơi này mà Sokaku đã giao thiệp và học hỏi rất nhiều với và từ nhiều kiếm sỹ lừng danh của Nhật ở thời điểm đó.
Vào khoảng tháng 6 năm 1876, khi người anh của Sokaku Takeda qua đời, trên đường về lại tỉnh Aizu thì Sokaku Takeda đã gặp Tanomo Saigo. Nhờ hữu duyên nên Sokaku Takeda đã được Tanomo Saigo, lúc bấy giờ đã xuống tóc đi tu, chỉ lại cho tất cả kỹ thuật Aikijijitsu của phái Aizu. Tại sao 2 người này gặp nhau thì có nhiều giải thuyết và quá dài dòng để kể nơi đây.
Theo lịch sử, Tanomo Saigo có chuyền võ (Aikijujitsu Aizu) cho nhiều người, nhưng 2 người nổi tiếng nhất là Sokaku Takeda và Shiro Saigo. (hình như là tin này khg đúng sự thật. Tanomo saigo chỉ dạy lễ nghi và khg biết võ. Đọc bài phoỏg vấn thầy Kondo sẽ biết rõ hơn)
Shiro Saigo (1867-1922) là con nuôi của Tanomo Saigo (có lời đồn là con ''rơi'' nữa)
và được mọi người biết tiếng hắn sau khi ra nhập với Jigoro Kano, sáng lập viên của môn phái Judo hiện tại. Shiro đã thắng tất cả các địch thủ của những môn võ Jujitsu khác khi Judo mới được thành lập và bị họ thách đấu. Tuy là đại diện Judo trong những cuộc thử thách đó, Shiro đã thắng tất cả các địch thủ với những thế võ của Aikijujitsu chứ không phải với những đòn Judo do thầy Kano dạy. (phần chót, dùng thế vọ aikijujitsu khg biết có đúng khg nữa)
Sokaku Takeda
Sau mấy thế hệ, rút cuộc nước đã về nguồn: Sokaku Takeda đã hấp thụ lại tất cả đòn thể của Daito-ryu: Takeda-ryu chính thức của dòng doĩ Takeda và tất cả những thế Aikijujitsu mà đã được ông cố dạy cho phái Aizu khi đi lánh nạn vào thế kỷ thứ 16.
Tóm tắt lại, Sokaku Takeda đã học võ của ít nhất những môn phái sau:
Oshikiuchi của phái Aizu (Oshikiuchi khg phải là võ mà là nghi lễ trong cung)
Takeda Ryu gia chuyền (Daito-ryu)
Jikishinkage-ryu của Sakakibara Kenkichi
Sumo
Ono-ha Itto-ryu của Shibuya Toba
Koshu Ryu Gungaku
Từ năm 1880 trở đi, Sokaku Takeda đã viễn du khắp xứ Nhật và đã tỷ đấu với tất cả các võ sư mà đã chấp nhận lời thách đấu của hắn. Sokaku chưa hề thua 1 trận đấu nào. Theo lời truyền thì khi thách đầu, Sokaku đã cho kẻ bị hắn thách đấu lựa vũ khí và hắn chấp nhận dùng binh khí do địch thủ lựa chọn.
Sokaku tuy không mở 1 võ dường chính thức, đi nay đây mai đó, nhưng đã dạy võ cho hơn 30,000 môn sinh, trong đó có rất nhiều quý tộc. Những môn sinh nổi tiếng và chính thức được Sokaku Takeda cấp giấy chứng nhận (Menkyo Kaiden hay KYOJU DAIRI ) cho phép mở võ đường gồm có:
Bằng Kyoju Dairy:
Chứng chỉ này được Sokaku Takeda cấp cho những ai đã học và thuộc:
SHODEN MOKUROKU (118 Kỹ thuật),
Aiki No Jutsu (53 Kỹ thuật),
HIDEN OGI (36 Kỹ thuật)
và GO SHIN'YO NO TE còn được gọi là HIOGI (NO KOTO) MOKUROKU (84 kỹ thuật).
1. Sato, Kanmi (1902)
2. Shimoe, Shutaro (1903)
3. Harada, Shinzo (1903)
4. Mikami, Tomiji (1907)
5. Sagawa, Nenokichi (1913)
6. Yoshida, Kotaro (1915)
7. Ueshiba, Morihei (September 1922)*
8. Asano, Seikyo (1922)
9. Sagawa, Yukiyoshi (1924)
10. Matsuda, Hosaku (1928)
11. Miyano, Hikojiro (August 1929)*
12. Matsuda, Hosaku (August 1929)*
13. Mae, Kikutaro (1929)
14. Horikawa, Taiso/ Kodo?? (10 January 1930)*
15. Sato, Seishiro (1932)
16. Sato, Keisuke (June 1935)*
17. Hisa, Takuma (October 1936)*
18. Yoshimura, Yoshiteru (1936)
19. Yokoyama, Eijiro (June 1936)*
20. Nakatsu, Heizaburo (1937)*
21. Akune, Masayoshi (1937)*
22. Kawazoe, Kuniyoshi (1937)*
23. Takahashi, Jun'ichi (27 February 1937)*
24. Kusumoto, Koichiro (27 February 1937)*
25. Tonedate, Masao (1937)*
26. Harada, Jozaburo (1937)
27. Togawa, Tadae (1939)
28. Uchida, Suematsu (1939)
29. Tei, Kaichi (1939)
*= những môn sinh nêu trên được kiểm chứng qua giấy tờ. Năm được ghi là năm mà những người này được Sokaku Takeda phát bằng Kyoju Dairy. Tên môn sinh và năm được ghi đàng hoàng trong sổ sách của Sokaku Takeda.
Bằng Menkyo Kaiden
Bằng cấp cao nhất trong giới võ thuật Nhật. Nghe nói là thầy Takeda đã cấp chứng chỉ này cho Takuma HISA, Yukiyoshi Sagawa và Masao Tonedate của võ đường nhật báo ASAHI vào năm 1939. Sagawa làm chưởng môn khi Sokaku Takeda qua đời (1943) và đã nhường chức này lại cho con Sokaku là Tokimune Takeda sau khi Tokimune giaỉ ngũ.
Tonedate là chủ bút của nhật báo Ashahi. Ông này không tập với Sokaku nhiều lắm mà lại được bằng Menkyo Kaiden. Chính vì lý do đó mà nhiều người nghĩ chỉ là tấm bằng danh dự.
Bằng Menkyo Kaiden có 4 cấp. Sau đây là sự so sánh giữa bằng Menkyo Kaiden và hệ thống đai đẳng hiện đại.
Menkyo Kaiden cấp 1 còn được gọi là ''Oku-Iri'', chứng nhận là người có bằng đó đã học những kỹ thuật căn bản và là môn sinh chính thức của môn phái đó. Nếu so với thời đại bây giờ thì bằng này tương đương với 10 năm tập và ít nhất 3 giờ tập mỗi tuần.
Menkyo Kaiden cấp 2 và 3 còn được gọi là Sho-Mokuroku và Go-Mokuroku. Bằng này tương đương với phụ tá HLV và HLV (Fukushidoin và shidoin). Với hệ thống đẳngbây giờ thì cấp này tương đương giữ 5 và 7 đẳng. Bằng này được cấp cho ai thuộc tất cả các đòn (2884 đòn) trong Daitoryu.
Menkyo Kaiden cấp 4 hay Menkyo Kaiden được cấp khi môn sinh đã tinh thông tất cả đòn thế và phương cách truyền thụ. Bằng này tương đương với 8 đẳng.
(còn tiếp ....)
Trả lời kèm Trích dẫn