Để tiếp bài của Bushido về thầy Tissier, bài này được trích ra tứ nhiều cuộc phỏng vấn với thầy Tissier và cho biết rõ thêm chi tiết của con đường HKD thầy đã đi. Cái hay ở đây là thầy thấy sao nói vậy, nhất là khi tập bên Nhật. Rất nhiều người cứ tưởng sanh Nhật học HKD là căn bản đúng vì ngay "lò", nhưng khi nghe thầy Tissỉe kể mới thấy rõ sự thật.
Thầy Tissier sang Nhật vào năm 1968. Lúc đó thầy mới xong ĐH và cũng đã là nhị đẳng HKD. Như rất đông người học HKD, thầy muốn về " nguồn " để học hỏi thêm. Ý thầy là sang bên Hombu tập cỡ 6 tháng nhưng khi đến nơi, thầy đã ở bên Nhật trên mười mấy năm ...
Lúc đó vì còn là SV nên thầy khg có nhiều tiền. Thầy đi làm việc part time và làm đủ thứ nghề để kiếm tiền dành dụm cho chuyến phưu du sang Nhật. Thầy phụ khuân vác dọn nhà và đủ thứ việc khác.
Thời gian đó vé máy bay khá mắc và với số tiền dành dụm được, thầy chỉ có đủ để mua vé đ ixe lửa từ Pháp sang Nhật. Thế là thầy phải đi qua Nga và lấy xe lửa băng Siberi. Chuyến du hành đó kéo dài 3 tuần trước khi tới Tokyo.
Lúc đó ở Hombu khg có nhiều võ sinh ngoại quốc. Khi thầy tới, họ nhìn thầy bằng 1 con mắt tò mò, cứ tưởng rằng " thằng nhóc " này là con của 1 người nào trong ngoại giao đoàn tò mò tới tập.
Võ sinh ngoại quốc ở Hombu đã ít, mà võ sinh tây lại còn ít nữa. Nhưng những ai có mặt tại đó đều có 1 động cơ thúc đầy : tới để học võ (budo). Khg có như bậy giờ, mạnh ai nấy lo nhóm này nhóm nọ, cái giới ngoại quốc sang Nhật học võ khá ít nên hầu như ai cũng quen biết nhau : người sang học Judo, Karate hay Kendo ... Và từ đó họ kết bạn với nhau, tuy khg cùng môn phái nhưng họ vẫn kết bạn và giữ liên lạc cho tới ngày nay.
Nhờ vậy nên lúc đó thầy đỡ nhớ nhà. Cái khó khăn nhất của thầy lúc đó là cái thiếu vật chất.
Thầy khg có dư dả tiền bạc, và lúc đó còn quá trẻ để đi dạy tiếng Pháp lấy tiền. Nhưng trong cái xui có cái hên, nhờ còn trẻ, cao lớn, mắt xanh và vì còn ít người tây Âu bên Nhật nên thầy kiếm được việc làm người mẫu part time.
Chính nhờ vậy nên thầy kiếm được ít tiền bỏ túi, đủ đê sống qua ngày và trả tiền học võ. Lúc ođ1 đúng là thời cơ, bây giờ thì chắc khó vì phương tiện di chuyển quá dễ dàng và người mẫu chuyên nghiệp thì đầy hết
Sau đó, chắc vì có duyên nên thầy kiếm được việc dạy tiếng Pháp trong hội Nhật-Pháp và nhiều trường học. Nhờ là giáo viên nên thầy có thể sắp xếp thời khoá biểu để vừa làm vừa học võ.
Lúc đó vì còn trẻ nên thầy khg để ý thấy mấy cái nhìn " hoài nghi " của đồng môn. Sau này, khi suy nghĩ lại thì thầy mới nhận thấy.
Thầy hầu như lớp nào cũng đi tập. 1 phần là vì mê HKD, và phần nữa là vì khg có tiền nên chả dám đi đâu. Đi học võ thì khg có tiêu xài chi hết .... Thầy tập lớp sáng sớm, lớp 3g trưa, lớp tối. Nhờ vậy mà thầy quen nhiều người và được họ chấp nhận.
Lúc đó thầy là nhị đẳng, nhưng đối với thầy, chưa đủ trình độ kỹ thuật. Thầy khg phải là người mới nhập môn, nhưng phải sửa lại những thói xấu đã học, và cái quan trọng nhất là thầy biết cách té để tránh bị thương.
Nhờ lúc nào cũng đi tập nên thầy trở thành bạn thân với các đệ tử nội trú thời bấy giờ như thầy Endo, Suganuma, Toyoda (đã qua đời). Thầy cũng quen thân luôn mấy sư đệ như Yasuno, Miyamoto, Osawa (con) Yokota. Những người đó bậy giờ là nhóm cột trụ của Aikikai hiện tại.
Thầy cũng hay tập với 1 người đai trắng tên Moriteru Ueshiba (đương kim ĐC). Nhờ tập với " bé " Moriteru nên thầy đã được ĐC Kisshomaru và thầy Yamaguchi chỉ dẫn khá tận tình.
Với thời gian, thầy được trở thành Uke của ĐC, lúc đầu thì 1 lần/ tuần, xong lên 2 lần và sau 1 năm thì thành Uke " chính thức ". Khi đó, họ đã tin thầy và giao cho thầy trách nhiệm phụ trách tất cả võ sinh ngoâi quốc tới ghi danh học tại Hombu.
Khi được hỏi là có nên sang Nhật học HKD khg thì thầy thấy khó trả lời.
Bây giờ thì thầy khg cần nữa vì HKD đã bành trướng khá mạnh và trình độ kỹ thuật cũng khá cao, nhất là bên Tây Âu và Mỹ châu. Nhưng nhiêu lúc cũng nên sang " cho biết ", sau khi đã tới 1 trình độ kha khá và cái quan trọng nhất là phải được 1 thầy nào đó gíơ thiệu và có người ở Hombu " bảo lãnh ".
Thầy nhận xét là những ai sang Hombu mà khg được 1 thầy nào bên đó " lo " thì khg học được gì mấy. Thầy khg thấy mấy người đó có tiến bộ gì hết. Cái cách chỉ dạy cho đệ tử nội trú khác với cách chỉ cho người võ sinh thường, tuy họ học cùng lớp.
Cái khác duy nhất là sau giờ học chính thức, các ushideshi được các thầy chỉ, cát nghĩa những tiểu tiết riêng để hiểu rõ hơn. Vì vậy cách họ ra đòn nhìn " vuông vuông, cứng cáp " 1 chút.
Lúc thầy còn bên đó, nhờ tập với " ĐC con " nên thầy được " ĐC cha " và thầy Yamaguchi tận tình chỉ dạy. 1 trong những người bạn tập thường xuyên với thầy là thầy Saotome. Lúc đó thầy còn trẻ, và chắc nhờ duyên số, nên thầy được 2 nhân vật " chính " chỉ và sửa đòn như họ huấn luyện cho 1 võ sư chuyên nghiệp tương lai.
Trong thời gian bên đó, thầy cũng có tập với rất nhiều võ sinh ngoại quốc. Thầy có tập với nhiều người đã học và ở bên Nhật hơn 20 năm. Cách tập rất " thoải mái ", nhưng những người đó " thiếu thiếu cái gì". Họ thiếu cái " cấu trúc " trong bộ pháp, tấn pháp và kỹ thuật.
Cái đó là sự bất trắc khi sang học HKD ở Hombu mà khg có ai giới thiệu. Nói ra thì kỳ, nhưng ai mà khg có giấy giới thiệu thì cũng như là 1 người du khách vậy thôi. Các thầy vẫn dễ thương, gọi làm uke, nhưng họ khg coi người " võ khách " đó như là 1 võ sinh mà sẽ đại diện họ trong tương lai, và vì vậy họ khg lấy thời gian để chỉ dạy 1 cách cặn kẽ.
Ngoài chuyện " bảo lãnh " ra, Hombu là 1 nơi " rất hay " để học hỏi thêm về phương diện kỹ thuật. Đó là 1 nơi để tránh kiểu " ếch ngồi đáy giếng ". Ở đó có nhiều thầy và mỗi người chỉ 1 kiểu khác nhau. Khi tập nhiều lớp thì võ sinh sẽ mất cái cách suy nghĩ " tui đúng anh sai " hay " phải đánh cách này mà thôi ". Khi sang bên đó sẽ thấy những nguyên lý của HKD có thể được biểu lộ/ trình bày bằng nhiều cách khác nhau.
Khi bên đó, thầy đi từ lớp này sang lớp khác, từ thầy này sang thầy khác mà khg hề thấy ngại ngùng hay khó chịu. HKD bây giờ, võ sinh và cả võ sư (1 số thôi) quá chú trọng tới bề ngoài của đòn và khg nhắc hay để ý tới nguyên lý căn bản. Thầy Tissier hiểu rỏ sự khó khăn này vì thầy đã đi qua con đường đó.
Ngày thứ 2 khi tới Hombu, thầy đả đi lớp của ĐC. Thầy thấy ĐC đánh iriminage và sau khi nhìn thầy tự hỏi : " đánh kiểu gì mà dậm chân tại chỗ vậy ? " Sau đó thầy mới hiểu là những hình ảnh mà thầy có/học từ trước tới giờ, nhũng gì mà thầy nghĩ là đúng, chỉ là những gì thầy đã thấy. Thầy khg thấy là ĐC uyển chuyên, di động. Những kiến thức thầy dùng để tham khảo, để so sánh quá nông cạn để thầy hiểu được những gì thầy mới thấy.
Thầy Tissier khuyên nên tập với nhiều thầy khác nhau. Chỉ có lợi chứ khg có hại. Thầy mới cho 1 seminar bên Mỹ về, và trong seminar đó có nhiều thầy khác nữa, trong số đó có thầy Ikeda Hiroshi. Thầy Ikeda và thầy (và cả đương kim ĐC) cùng tuổi, và cũng là bạn tập thường xuyên khi thầy còn bên Nhật. Nhưng khi thầy về lại Pháp thì 2 ngưởi mất liên lạc với nhau.
Thầy Ikeda có 1 cách đánh HKD đặc biệt. Động tác gọn, nhỏ, thân hình hơi nghiêng ra đằng trước. Cách ra đòn của thầy Tissier thì khg có như vậy, ngược lại đằng khác. Thầy khg thích làm vậy, nhưng về mặt kỹ thuật, rất logic và thực tế ... Tuy cách ra đòn khác nhau, nhưng trong seminar đó thầy học được khá nhiều ....
Thầy khuyên là nên cởi mở khi có 1 HLV giỏi, có căn bản. Như vậy người võ sinh sẽ học được nhiều điều hay nhưng nên thận trong là đừng nên bát trước 1 cách mù quáng tại mỗi người có 1 thể trạng khác nhau.
Còn tiếp ...
Trả lời kèm Trích dẫn