Hakama là gì và ai được mặc hakama?
Hakama là gì?
Hakama là một kiểu quần giống váy mà những Aikidoka mặc. Đó là trang phục truyền thống của võ sĩ Samurai. Sắc phục cơ bản của Aikido giống như các môn võ khác như Judo và Karate chủ yếu là những quần áo phía dưới và việc mặc Hakama vốn là một truyền thống của hầu hết các trường dạy Aikido.
http://i67.photobucket.com/albums/h2...hidoCustom.jpg
Vốn thì hakama được sử dụng để bảo vệ đôi chân của người cưỡi ngựa khỏi những bụi cây, hay trong quá trình di chuyển...- giống như đôi quần da của những chàng cao bồi. Ở Nhật Bản có rất ít da nên vải thô được sử dụng để thay thế. Sau khi tầng lớp Samurai bỏ ngựa và di chuyển như những chiến binh đánh bộ, thì họ vẫn duy trì việc mặc sắc phục của kị
binh vì điều đó làm họ dễ nhận ra hơn và giúp phân biệt họ với các tầng lớp khác.
http://i67.photobucket.com/albums/h2...akamaSmall.jpg
Những câu chuyện về Hakama
Ở rất nhiều trường, chỉ có võ sinh đai đen mới mặc hakama, một số nơi khác thì mọi người đều mặc. Ở một số nơi nữ giới được mặc hakama sớm hơn con trai (thường thì do khả năng hạn chế của nữ giới được đưa ra giải thích)
Tổ sư thường yêu cầu mọi người phải mặc hakama vì tổ sư sống ngay ở thời điểm mà hakama vốn là một trang phục cơ bản.
Thầy Saito có kể câu chuyện như sau về hakama trong lớp học của Tổ sư ngày trước.
http://i67.photobucket.com/albums/h2...aitoCustom.jpg
"Hầu hết các võ sinh ngày đó đều nghèo để mua được một bộ hakama nhưng ai cũng phải có một bộ. Nếu họ không thể xin được của một người thân lớn tuổi nào đó, thì họ có thể lấy vỏ của một tấm thảm futon (thảmngười của người Nhật), cắt ra, nhuộm đi rồi đưa cho cô thợ may để tạo ra bộ hakama. Do họ phải sử dụng chất nhuộm rẻ tiền nên chỉ một thời gian thì màu sắc của những tấm thảm sẽ lộ ra"
Thầy Shigenobu Okumura kể:
http://i67.photobucket.com/albums/h2...muraCustom.jpg
"Sau chiến tranh, mọi thứ ở Nhật đều khan hiếm, trong đó có vải. Vì thiếu như vậy, chúng tôi phải tập mà không có hakama. Chúng tôi cố tận dụng những tấm vải nguỵ trang chống máy bay để làm hakama nhưng do những tấm vải đó đã phơi nắng hàng năm trời rồi, nên cái gối sờn rấtnhanh khi chúng tôi tập suwariwaza. Chúng tôi thường xuyên phải vá những hakama này. Chính trong hoàn cảnh đó mà một ai đó đã đưa ra gợi ý: "Tại sao chúng ta không quy định là mọi người không phải mặc hakama cho đến khi đạt được shodan?" Ý tưởng này đã được tiến hành như là một biện pháp tạm thời để giảm bớt chi phí. Việc chấp nhận ý tưởng đó không có nghĩa là hakama là một biểu tượng để quy định đẳng cấp của
các võ sĩ."
(Theo tạp chí Aikido Magazine số 41)
Thầy Mitsugi Saotome trong "Các nguyên tắc của Aikido" (The Principles Of Aikido)
http://i67.photobucket.com/albums/h2...tomeCustom.jpg
Đó là khi tôi là đệ tử uchi (đệ tử nội trú) của Tổ sư, mọi người đều phải mặc hakama khi luyện tập, ngay từ khi họ vừa bước chân lên thảm. Do không có quy định về loại hakama phải mặc nên sàn tập lúc đó trông rất sặc sỡ. Mọi người có thể thấy hakama đủ loại, đủ màu và đủ chất liệu khác nhau, từ kendo hakama, tới hakama sọc vốn dùng cho các điệu
nhảy của Nhật, tới những loại hakama bằng lụa đắt tiền được gọi là sendai-hira... tôi còn nhớ một võ sinh bị la mắng vì mượn hakama đắt tiền của ông anh ta, loại hakama đó chỉ mặc trong các dịp lễ đặc biệt, và anh ta phải săn hakama lên khỏi gối mỗi khi tập suwariwaza.
Tôi rất nhớ một hôm tôi quên mang hakama. Khi tôi chuẩn bị lên thảm để tập thì Tổ sư chặn tôi lại: "Hakama của con đâu?" và Thầy trách tôi rất nghiêm "Điều gì khiến con nghĩ rằng con có thể nhận những lời chỉ bảo của ta mà không mặc hakama? Con không biết gì về phép tắc sao? Con rõ ràng là thiếu thái độ và những lễ nghi cần thiết để tiếp tục tập võ. Ngồi ra bên kia và quan sát."
Đó chỉ là một trong vô vàn những lời trách mắng mà tôi đã được nhận từ Tổ sư. Tuy nhiên, chính sự thờ ơ của tôi nên sau buổi tập Tổ sư đã giảng giải cho các đệ tử nội trú về ý nghĩa của hakama. Tổ sư nói rằng hakama là trang phục truyền thống của võ sư kobudo và giải thích cho chúng tôi ý nghĩa của bảy nếp gấp của bộ hakama. "Đó là sự tượng trưng cho bảy phẩm chất cao quý của võ đạo." Tổ sư nói "Đó là jin (lòng nhân từ), gi (danh dự hoặc công lý), rei (sự nhã nhặn và lễ nghi), chi (trí tuệ và sự thông thái), shin (sự chân thành), chu (lòng trung thành), và koh (mộ đạo). (Ở đây có thể thấy có sự khác nhau trong cách giải thích về các phẩm chất mà hakama tượng trưng cho). Chúng ta nhìn thấy những phẩm chất này ở các võ sĩ samurai đáng kính trong quá khứ. Việc mặc hakama nhắn nhủ với chúng ta về tinh thần thật sự của võ sĩ đạo. Mặc hakama tượng trưng cho truyền thống đã được truyền qua rất nhiều thế hệ của chúng ta. Aikido được xây dựng trên tinh thần võ sĩ đạo của Nhật bản, và trong luyện tập chúng ta phải nỗ lực để rèn luyện bảy phẩm chất truyền thống đó."
Hiện nay hầu hết các sàn tập Aikido đều không làm theo quy định nghiêm ngặt của Tổ sư về việc mặc Hakama. Ý nghĩa của Hakama đã bị biến từ biểu tượng tinh thần truyền thống thành một biểu tượng của những người đai đen. Tôi đã tới nhiều sàn tập ở nhiều nước. Ở rất nhiều nơi chỉ có những người đai đen mới mặc hakama và những người đai đen, do đó, đã mất đi sự khiêm tốn của mình. Họ nghĩ rằng hakama là một vinh dự để họ trưng ra, một biểu tượng hữu hình về sự vượt trội của họ. Tệ hơn, ở một số sân tập, nữ giới đạt trình độ kyu nhất định đã bị bắt buộc phải mặc hakama, có lẽ là do thể trạng yếu đuối của họ. Đối với tôi đây là một sự sỉ nhục và phân biệt hết sức đối với những nữ Aikidoka. Đồng thời đó cũng là một sự sỉ nhục đối với những Aikidoka nam vì cho rằng họ đã rất ấu trĩ trong cách suy nghĩ của mình, điều mà đúng ra không được có ở trên sân tập Aikido. Nhìn thấy hakama chỉ được sử dụng cho những mục đích nhỏ nhoi đó đã khiến tôi buồn rất nhiều. Điều đó có thể chỉ là một vấn đề tầm thường đối với một số người nhưng tôi nhớ rất rõ những lời dạy của Tổ sư về tầm quan trọng của hakama. Tôi không thể phủ nhận tầm quan trọng của trang phục này và không ai có thể phản bác được tầm quan trọng của những phẩm chất mà hakama tượng trưng cho. Ở sân tập của tôi và những trường tập khác tôi khuyến khích tất cả học viên đều mặc hakama không kể thứ bậc và trình độ của họ.Tôi không yêu cầu điều đó khi họ chưa đạt trình độ kyu. Tôi tin rằng việc mặc hakama và hiểu được ý nghĩa của nó sẽ giúp cho các võ sinh hiểu rõ tinh thần của Tổ sư và để chúng ta ghi nhớ mãi những hình ảnh của Người. Nếu chúng ta cứ để cho ý nghĩa của hakama bị nhạt dần đi, thì chúng ta cũng sẽ để những điều quan trọng đối với tinh thần của Aikido bị rơi vào lãng quên. Mặt khác, nếu chúng ta trung thành với những mong muốn của Tổ sư về trang phục, thì tinh thần của chúng ta sẽ trung thành hơn với giấc mơ mà cả đời Người đã hy sinh, phấn đấu cho."
Bài này đã được post từ lâu nhưng bi mất do lỗi ky thuật và được post lại theo yêu cầu của chú Aiki
Nguồn Aikidofag.com
Dựa theo bản dịch của Tristian The Fall
