Chiều nay nghe một bạn đai đen tâm sự về bài viết trong phần thi lý thuyết đai đen sắp tới tại Việt Nam, có nhiều điểm khiến tôi phải suy nghĩ, và viết bài này lên đây để chia sẻ và mong cùng các bạn góp ý xây dựng, để phần nào là một phần tham khảo cho các bạn chuẩn bị viết bài được tốt hơn:
Những gì tôi thu thập được về viết bài cuộc thi lên dan lần này như sau:
-rất nhiều đề tài (thí sinh chọn đề tài theo hình thức bốc thăm)
-bài viết đưa ra con đường mới
-không sao chép, không viết
-Bài viết phải khoảng 30 trang A 4 in trên computer.
-Không tài liệu tham khảo
Tôi thấy điều quan trọng nhất khi chuẩn bị một bài viết phải là phần xác định thể loại.
Theo thiển ý của tôi, có thể chia các dạng bài viết theo những thể loại sau
1. Viết về cảm nghĩ của mình.
2. Viết theo kiểu nghiên cứu (research paper).
3. Và dạng thứ ba: kết hợp với cảm nghĩ và nghiên cứu.
Dựa theo cách nhìn của tôi, bài viết cho kỳ thi đai đen (2-3 đẳng) không còn là những cảm nghĩ đơn thuần nữa. Vì trong đề tài đã xác định là phải viết 30 trang, nên tôi nghĩ hẳn đây là dạng thứ hai và thứ ba.
Nếu là dạng bài viết thứ 2 và thứ 3, người viết sẽ gặp lúng túng và "bơi" ngay từ đầu, vì :
Đối tượng:
Không phải anh em đai đen nào ở Việt Nam cũng đã có bằngđại học, đã được học cách viết bài luận. Bài viết này thật là quá khả năng của những anh em đai đen nào không biết cách viết luận án.
Hơn nữa, không phải anh em đai đen nào qua 4 năm đại học cũng đều biết cách viết luận án hay bài nghiên cứu (research paper). Điều này chắc chắn có bạn sẽ phản đối, nhưng tôi nói ở khía cạnh thực tế giáo dục đại học việt nam hiện nay.
Đề tài: Cái phải viết!
Có cái hay là mỗi người viết một đề tài, nội dung khá sát, chẳng hạn vòng tròn động, anh chị hiểu thế nào? Hoặc vai trò của tori và uke trong aikido.
Đề tại như vậy là đúng với yêu cầu academic: đề tài sát và gọn! nhưng đây cũng chính là vấn đề cho chuyện tiếp theo, tài liệu tham khảo.
Tài liệu:
Tài liệu tham khảo là cái để người viết phải nghiền ngẫm, phải trăn trở để từ đó đưa ra được suy nghĩ của mình. Ở đây, suy nghĩ được viết ra cần được hiểu là suy nghĩ của chính bạn về điềubạn đọc được, chứ không phải là cái suy nghĩ mà người viết sách đưa ra.
Tôi nghĩ ban giám khảo nghĩ rằng các bạn đai đen sẽ nghiên cứu theo cách riêng của mình, và chứng minh luận điểm mà mình thấu hiểu hay lĩnh hội được theo cách của mình. Nhưng việc không giới thiệu tài liệu tham khảo lại khiến nhiều bạn sẽ mông lung, bài viết sẽ lúng túng.
Tuy nhiên, vấn đề tài liệu ở đây là phải bàn:
Danh sách các tài liệu của Aikido bằng tiếng Việt còn khá khiêm tốn, nếu không muốn nói là ít. Bạn nào có khả năng ngoại ngữ thì có thế mạnh.
Ở đây, qui định không sao chép, mục đích là tránh đạo văn (một nguyên tắc của bài nghiên cứu bậc đại học) sẽ không còn tác dụng, vì không phải vị giám khảo nào cũng đọc được tiếng Anh, và không phải vị giám khảo nào biết tiếng Anh, hoặc tiếng Pháp hoặc tiếng hoa hoặc tiếng Nhật cũng có thời gian để đọc hết các sách hay ebook hiện có.
BGK không giới thiệu sanh sách tài liệu để tham khảo. Điều này là tối kỵ trong nghiên cứu luận văn, một vài cuốn sách được giới thiệu nhưng phải nói rõ là không giới hạn, sẽ giúp các bạn dễ dàng tìm được hướng đi cho mình trong bài viết (không phải đọc một cuốn là sẽ ra cùng một kết quả, vấn đề là suy nghĩ và chiêm nghiệm của người đọc rút ra từ đó, điều này thấy rất rõ ràng trong các luận văn của các sinh viên ở phương Tây).
MỘt điều rất quan trọng nữa là những suy nghĩ hay chiêm nghiệm của người Viết phải được TRÍCH DẪN NGUỒN.
Đây là một nguyên tắc để chứng minh tính luận lý và độc lập, bằng cách so sánh suy nghĩ (nếu có gì mới) của người viết với những gì đã được viết, nếu không thì làm sao biết được nó mới, và mới như thế nào?
Nhiệm vụ tutor (thầy hướng dẫn) cũng không có luôn. Có lẽ lực lượng giảng viên mỏng, không có thời gian, và thậm chí chưa nghiên cứu hay am hiểu sâu về cả những vấn đề được viết.
Và cuối cùng: độ dài của bài viết
30 trang theo tôi là một gánh nặng tâm lý không đáng. Thí sinh sẽ diễn giải dài dòng và lê thê, trong khi điều này không đáng có (vì họ đâu phải là nhà lý thuyết siêu nặng (dễ tẩu hỏa nhập ma, vì cái mình có lại chưa thể hiện được bằng nội lực và cảm nhận thật mà họ đang có trong các đòn thế thực tế của mình), và vả lại, ai học aikido đẳng cấp cao cũng có khả năng viết)
Theo thiển ý của tôi, qua những lần apply cho nhiều tổ chức quốc tế để xin việc, xin học bổng, hay fellowship, tôi nhận thấy rằng nếu người ta muốn biết suy nghĩ của một người về một vấn đề cụ thể nào đó, chỉ cần yêu cầu người ta viết một bài trình bày suy nghĩ của họ gói gọn từ 500, 800, 1000 hay 2000 từ là đủ. 30 trang đánh máy không phải là quá dễ, mà cực khó!
Vấn đề là phải hướng dẫn để người Viết biết trình bày 1 vấn đề gọn ghẽ và chi tiết trong một cái khung như vậy!
Có thể những so sách của tôi có phần chưa rõ ràng, mong anh em góp thêm ý kiến để giúp các bạn ni và sandan làm bài tốt!
Thân