Bài 8 : Các Trò Chơi Của Thiếu Nhi Nhật Bản

[hagakure]

Các Trò Chơi Của Thiếu Nhi Nhật Bản
Ảnh : Sugawara Chiyoshi
Minh họa : Haraguchi Ken-ichiro
Bài : Các trò chơi truyền thống của Nhật Bản - Nipponia


Nhật Bản có rất nhiều trò chơi cho thiếu nhi đã được truyền lại qua nhiều thế hệ , Luật chơi và đồ chơi có thể khác qua thời gian , nhưng cho đến hiện nay , trẻ em Nhật Bản vẫn thích những trò vui chơi từ thời xa xưa . Một số trò chơi giới thiệu trong bài viết này có lẽ cũng tương tự như những trò chơi ở Việt Nam .


--------------------------

Origami





Origami là một trong những thú tiêu khiển nổi tiếng nhất của Nhật Bản . Đây là trò chơi gấp một miếng giấy hình vuông thành những hình khác nhau . Tấm ảnh ở đây cho thấy một khối rỗng , mũ sắt của võ sĩ và một con sếu .

---------------------------

Ohajiki





Trò chơi này thường được xem là trò chơi cho các bé gái . Những người chơi sẽ thay phiên nhau dùng ngón tay búng những miếng nhỏ hình đồng tiền gọi là Ohajiki để chúng chạm vào những miếng khác . Ngày xưa , người ta dùng đá cuội , hoặc những con cờ Go ( cờ Vây ) . Ngày nay , những miếng này thường được làm bằng thủy tinh . Khi chơi , dùng ngón tay cái và ngón trỏ ( hoặc ngón giữa ) để tạo thành một vòng tròn , sau đó dùng ngón cái búng một miếng .

Cách chơi


(1) Tất cả những người chơi đặt một số lượng những miếng Ohajiki bằng nhau trên một mặt phẳng , sau đó chơi jan-ken ( "oẳn tù tì" ) để quyết định lượt chơi .

(2) Người thứ nhất vào phiên bằng cách dùng một tay gom tất cả các miếng của mọi người lại rồi rắc chúng lên mặt phẳng .

(3) Sau đó người chơi chỉ ra hai miếng , và vẽ một đường tưởng tượng giữa chúng để cho thấy người đó dự định búng hai miếng vào nhau bằng cách nào .

(4) Nếu người chơi búng trúng miếng đã chọn , người đó sẽ giữ nó . Nếu không , sẽ đến lượt người khác . Cuối cuộc chơi , người nào có nhiều miếng nhất sẽ là người thắng .



-------------------------


Take-uma ( Đi cà kheo )





Hai cây sào tre có chỗ để chân bằng gỗ . Khi bạn đã đi vững trên những cây kheo này , bạn có thể đẩy chỗ để chân lên cao hơn . Những người đi giởi tranh tài với nhau , như những người biểu diễn nhàu lộn - chẳng hạn , họ có thể nhảy lò cò bằng một cây kheo và vác cây kia trên vai .

[hagakure]

Daruma-san ga koronda





Một người làm "Kon" . Thay vì đếm đến 10 , em bé làm "Kon" ở Nhật nói , " Daruma-san ga koronda " . ( Thực ra có 10 âm tiết trong câu này , có nghĩa là , " Búp bê Daruma đã ngã lộn nhào " ) . Với những người chơi khác , mục đích của người chơi là đến gần người bịt mắt mà không để cho người đó biết là họ đang di chuyển .

Cách chơi

(1) Người làm "Kon" quay mặt khỏi những người khác và nhắm mắt lại . "Kon" nói ' Daruma-san ga koronda ' thật nhanh , rồi quay chung quanh càng nhanh càng tốt , mắt mở ra . Trong khi "Kon" nói câu đó , những người chơi khác tiến đến gần anh ta . Ngay trước khi "Kon" quay người lại , những người chơi kia phải đứng im .

(2) Nếu "Kon" trông thấy một người đang di chuyển thì người đó phải nắm tay "Kon" .

(3) Nếu người chơi tiến đến gần " Kon " mà không bị phát hiện , người đó sẽ đánh vào lưng "Kon" , rồi sau đó mọi người sẽ chạy đi , trừ " Kon " . Tuy nhiên , nếu Kon đang nắm tay một vài người chơi bị bắt , thì người tấn công sẽ dùng sóng tay chặt để tách tay của Kon và tù binh ra . Sau đó mọi người chạy đi , trừ Kon .

(4) Khi Kon la lên " Tomare ! " ( đứng lại ) , mọi người phải đứng im .

(5 ) Nếu Kon chạm vào một tong số họ bằng cách bước tới không quá ba bước , thì hai người sẽ đổi vai cho nhau .

[hagakure]

Hanaichimonme





Đây là trò chơi ngoài trời dành cho nhiều người . Mọi người hát một bài hát ngắn trong khi chơi .
Cách chơi

(1) Chia thành hai nhóm bằng nhau . Những người chơi trong mỗi nhóm sẽ nắm tay nhau làm thành một hàng , đối mặt với phe kia . Một người trong mỗi nhóm sẽ chơi Jan-ken ( trò oẳn tù tì ) với một người của nhóm kia . Nhóm thắng sẽ đi về phía đối thủ , hát lên " Katte ureshii hanaichimonme " , có nghĩa là họ vui mừng vì đã thắng vòng đó . Còn nhóm kia thì bước lùi lại .

(2) Nhóm lùi lại phía sau bây giờ tiến về phía đối thủ và hát , " Makete kuyashii hânichimonme " , có nghĩa là " Thu thật là khổ " . Lần này thì nhóm thắng lùi lại .

(3) Những người chơi trong mỗi nhóm sẽ thảo luận xem họ muốn người nào từ nhóm kia .

(4) Hai người được chọn từ mỗi nhóm sẽ oẳn-tù-tì với nhau . Người thua sẽ tham gia vào nhóm kia . Trò chơi và ca hát tiếp tục cho đến khi chỉ còn lại một người trong một nhóm , và người đó thua oẳn-tù-tì .



----------------------------


Kendama





Kendama là một đồ chơi làm bằng gỗ mà cả thế giới đều biết . Các tài liệu cho thấy là trò chơi này du nhập sang Nhật từ Trung Quốc cách đây khoảng 200 năm . Trò chơi này cần luyện tập nhiều mới chơi giỏi được . Hất trái cầu gỗ lên để nó rơi xuống cái đĩa nhỏ nhất , rồi cái lớn nhất , tiếp theo là cái trung bình , theo thứ tự như vậy . Sau đó tung trái cầu gỗ sao cho lỗ của nó trượt qua đầu cây trục nhọn . Kế tiếp , thi xem ai là người chơi nhanh nhất . Để thêm hấp dẫn , giữ trái cầu gỗ với lỗ ngửa mặt lên , rồi ném cái cán lên cao để đầu cây trục nhọn rơi vào cái lỗ . Người lớn cũng thích trò chơi này , một số người thích đến nỗi họ còn tham gia những câu lạc bộ Kendama .



-------------------------------------------

[hagakure]

Menko





Đây là trò chơi thường dành cho con trai . Nó cũng là một trò chơi lâu đời như trò Beigoma ( Bài sau ) . Những miếng gọi là Menko có vẽ hình một mặt . Đó là hình những nhân vật nổi tiếng , những người mà các em bé hâm mộ vào thời kỳ đó - các võ sĩ Samurai , các vận động viên thể thao nổi tiếng , các anh hùng từ truyện tranh , v..vv... Những người thắng sẽ giữ Menko của đối phương .

Cách chơi

(1) Người chơi sẽ oẳn-tù-tì để quyết định lượt chơi . Tất cả những người chơi , trừ người đang tới phiên , sẽ đặt Menko xuống đất . Người chơi đầu tiên sẽ dùng Menko của mình để ném một trong những miếng Menko của người khác tung lên .

(2) Nếu một Menko trên mặt đất bị tung lên , người ném sẽ giữ nó và người thua sẽ bị loại khỏi cuộc chơi . Nếu không có Menko nào tung lên , thì sẽ tới lượt người chơi thứ hai .

Luật chơi có thể thay đổi . Theo một cách chơi khác , người chơi vẽ một đường tròn đường kính khoảng 1mét trên đất . Menko nào bị ném rơi ra ngoài vòng tròn sẽ bị lấy đi . Theo một cách chơi khác nữa , những người chơi sẽ lần lượt ném , và người nào ném được một miếng Menko lên trước tiên thì người đó sẽ giữ toàn bộ Menko trên đất .


---------------------


Otedama




Otedama ( Túi đậu ) là những cái túi nhỏ được may lại từ những mảnh vải vụn . Người chơi bỏ đậu azuki , hạt cườm hoặc một hạt gì đó vào túi . Đây là trò chơi của con gái . Người chơi vừa hát , vừa tung bắt những cái túi .

Cách chơi

Có rất nhiều cách chơi với túi đậu . Trò chơi này gọi là nage-dama( Tung hứng túi đậu ) . Tung cái túi lên bằng một tay , bắt bằng tay kia , rồi nhanh chóng ném nó sang tay đã tung . chơi như vậy cho đến khi nào bạn thuần thục . Sau đó tăng số túi lên hai , ba , rồi bốn . Khi bạn thành thạo trò chơi này , hãy thử theo cách khó hơn bằng cách tung các túi lên bằng một tay .

[hagakure]

Ayatori





Trò này cũng thường được xem là trò chơi của con gái . Dùng một sợi dây dài khoảng 120 cm , cột hai đầu lại với nhau để tạo thành một vòng tròn . Mục đích là dùng sợi dây và các ngón tay để thắt hình . Có thể chơi Ayatori một mình hoặc với một người khác . Khi thi tài , một người giữ sợi dây theo một hình cố định , còn người kia thắt một hình khác . Người nào phạm lỗi hoặc làm hư hình dự định tạo ra là người thua cuộc .

Bạn có thể thưởng thức những mẫu hình đó do nét đẹp kỳ lạ của chúng . Một số người chơi Ayatori là để làm cho bạn bè ngạc nhiên .

Ở đây , bạn có thể học cách làm một cây chổi . Bạn có thể làm một mình , và hình rất dễ tạo , cho dù bạn mới chơi lần đầu ( hình trên bên phải )


-------------------------


Beigoma





Trò chơi này thường dành cho con trai . Hiện nay , người ta dùng những con vụ bằng gang , nhưng hồi xưa chúng được làm bằng vỏ ốc . Các cậu bé đua tranh với nhau bằng cách trau chuốt những con vụ và làm cho chúng mạnh hơn - mài một phần dưới đáy để làm chúng thấp hơn , khắc những hình ngoằn ngoèo quanh chúng , hoặc làm cho chúng nặng hơn bằng cách trát sáp bên ngoài .

Cách chơi

Cần một cái thùng nhỏ hoặc một cái xô lớn , và một tấm chiếu Goza hoặc một mảnh bạt để phủ lên miệng thùng hoặc xô , dể làm bục cho con vụ quay . Cách chơi phổ biến nhất :

(1) Tất cả những người chơi cùng ném con vụ một lúc lên bục .
(2) Con vụ nào ngừng quay sau cùng thì sẽ thắng , nếu như nó vẫn còn trên bục .

[hagakure]

Các Trò Chơi Của Thiếu Nhi Nhật Bản
Ảnh : Sugawara Chiyoshi
Minh họa : Haraguchi Ken-ichiro
Bài : Các trò chơi truyền thống của Nhật Bản - Nipponia


Nhật Bản có rất nhiều trò chơi cho thiếu nhi đã được truyền lại qua nhiều thế hệ , Luật chơi và đồ chơi có thể khác qua thời gian , nhưng cho đến hiện nay , trẻ em Nhật Bản vẫn thích những trò vui chơi từ thời xa xưa . Một số trò chơi giới thiệu trong bài viết này có lẽ cũng tương tự như những trò chơi ở Việt Nam .

Chúc mọi người , đặc biệt các thành viên nhí luôn vui qua bài viết này nha :laugh:




-----------