PHẦN THƯỢNG

Okinawa , cái nôi của thuật chiến đấu tay không

Bài : Sanada Kuniko
Ảnh : Sugawara Chiyoshi
Tạp chí Nipponia




Ảnh trái : Quốc sảnh tại thành Shuri . Thành này là Hoàng cung vào thời vuông quốc Ryukyu .
Ảnh phải : Lối đi trải sỏi này gợi lại những năm tháng xa xưa của Vương quốc Ryukyu .


Tỉnh Okinawa nằm ở cực nam quần dảo Nhật Bản . Khí hậu bán nhiệt đới và nhiều hòn đảo có san hô vây bọc dưới một vùng biển xinh đẹp . Karate ra đời tại đây , rồi về sau lan truyền khắp thế giới , với số môn sinh ngày nay khoange 30 triệu .

Thời cổ Okinawa có tên là Ryukyu ( Lưu Cầu ) . Nó trở thành một vương quốc độc lập vào đầu thế kỷ 15 và phồn thịnh nhờ giao thương với Nhật Bản , Trung Quốc , và các nước láng giềng khác . Việc giao thương với Đông á đã kích thích sự phát triển của một soos bộ môn võ nghệ ở Okinawa .

Võ thuật tiến hóa một cách độc đáo ở quần đảo này vì những phát triển dị thường của lịch sử trong suốt một thời kỳ dài khoảng 400 năm . Trong nhiều thế kỷ , người dân đảo này không được phép cất giữ vũ khí , vì thế họ tự về bằng những kỹ thuật tay không , chỉ dùng thân thể hoặc những kỹ năng võ thuật cổ xưa dùng những dụng cụ thô sơ làm vũ khí .

Khi vương quốc được thống nhất vào hậu bán thế kỷ thứ 15 , nhà vua tước đoạt toàn bộ vũ khí của các thủ lãnh địa phương và tùy tùng của họ để đề phòng hậu loạn . Rồi đến đầu thế kỷ 17 , dòng hộ Shimazu của vùng Satsuma ( nay là tỉnh Kagoshima ) chinh phục Ryukyu . Vương quốc vẫn tiếp tục tồn tại , nhưng tất cả đảo dân đều bị cấm dùng vũ khí .

Tuy nhiên qua nhiều thế kỷ , Karate và những môn võ thuật cổ xưa dùng vũ khí thô sơ vẫn được các bậc thầy bí truyền cho các đệ tử . Về sau , Okinawa trở thành một tỉnh của Nhật vào năm 1879 . Chẳng bao lâu sau , Karate đã được giảng dạy tại các trường học ở Okinawa và được nhiều đảo dân tập luyện . Từ năm 1920 , Karate lan truyền đến nhiều vùng khác của Nhật Bản , rồi ra khắp thế giới . Tại Okinawa ngày nay , tất cả mọi trường phổ thông cấp ba và một số trường cấp hai đề có môn Karate trong chương trình giáo giục thể dục thể thao . Okinawa có hơn 250 võ đường karate khác nhau dạy nhiều chi phái khác nhau . Khoảng một phần ba số nam giới ở Okinawa đã từng tập luyện Karate .

Chúng tôi đến thăm một võ đường tên là Bunbukan ( Văn võ quán ) , nơi khoảng chừng 30 người đang luyện tập các thế võ cổ truyền dùng vũ khí thô sơ . Trên tường , chúng tôi thấy những vũ khí cổ truyền như gậy , sai ( chĩa ba ngắn ) , nuchanku ( song côn ) , tonfa ( đoản côn có tay cầm ) , và kai ( giầm ) . Một số vũ khí dùng trong các môn võ cổ truyền phát xuất từ Trung Quốc và Đông Nam Á , nhưng cũng có nhiều loại do chính người Okinawa tự sáng tạo ra từ những dụng cụ bình thường , vì họ không được phép mang vũ khí .



Ảnh trái : Nakamoto Mashahiro ( bên trái ngoài xa ) , chủ nhân của võ đường Bunbukan ( Văn Võ Quán ) , đang truyền thụ thuật dùng Nuchanku ( song côn ) . Nuchanku là một cặp đoản côn được nối với nhau bằng một sợi thừng hay xích . Theo một giả thuyết thì nguồn gốc của nó là một dụng cụ của những người chăn ngựa .
Ảnh phải : Các đấu thủ đang dùng sai và kai . Kai là một vũ khí cải biến từ cái giầm , còn sai là một vũ khí giống như cái Jitte ( thập thủ ) , có ba chĩa . Cả hai đều được dùng thời vương quốc Ryukyu trong việc trị an .


Nakamoto Mashahiro , chủ nhân võ đường , cho biết Karate và kỹ thuật dùng vũ khí dụng cụ cổ truyền liên hệ mật thiết với nhau . " Qua bao nhiêu thế kỷ , những môn sinh ở Okinawa đề phải học các kỹ thuật võ trang cổ truyền . Chúng ta có thể nói rằng vũ khí chỉ là một công cụ trợ giúp cho ta mà thôi , chứ không phải là cái gì khác được . Cái tinh túy của Karate là kỹ thuật chiến đấu tay không , nhưng ta cũng có thể hiểu được cái tinh túy này qua việc học sử dụng những vũ khí công cụ dài ngắn trong tay ta .


Sau đó , chúng tôi đến thăm một võ đường Karate tên là Jundokan ( Thuận Đạo Quán ) . Một số người đang tự luyện tập trong võ đường rộng lớn , học các kỹ thuật của trường phái Karate Goju-ryu ( Cương Nhu Karate ) . Tại võ đường này , các võ sư và môn sinh cao cấp chỉ cho môn sinh mới các tư thế , bất cứ lúc nào môn sinh mới muốn được hướng dẫn . Các hội viên có thể đến tập bất cứ lúc nào , vì võ đường mở cửa từ 6 giờ sang đến 10 giờ tối mỗi ngày .




Ảnh trái : Huấn luyện cách sử dụng các vũ khí làm từ những dụng cụ bình thường như cái vồ , cái chai hay ống khóa . Để tiếp thu được nghệ thuật này , không những các môn sinh phải tập luyện các bài quyền Kata , mà còn phải rèn luyện cơ bắp cho cứng cáp , nếu không thì không thể thực hành các bài quyền cho ra hồn được .
Ảnh giữa : Chủ nhân võ đường Jundokan ( Thuận Đạo Quán ) , Miyazato Eiichi ( bên trái ) , đang tập bài phân thế với võ sư Chinen Shinzo .
Ảnh phải : Võ đường Jundokan . bàn thờ nhỏ ở giữa thờ một vị tôn sư . bức tượng đồng là tượng của thầy Miyagi Chojun , người sáng lập trường phái karate Goju-ryu .


Chủ nhân của võ đường Jundokan , võ sư Miyazato Eiichi , cho biết các môn sinh Karate học được nhiều qua việc luyện tập các bài quyền Kata . Võ sư Miyazato không cảm thấy hài lòng về việc một số người học Karate chỉ với mục đích thi đaaus và giành thắng lợi . " Nếu bạn tập trung luyện tập các bài quyền Kata , bạn sẽ tiếp tục luyện tập Karate suốt đời . Mục tiêu tối hậu của Karate là để tự vệ , vì thế , nếu bạn chỉ nghĩ đến việc thắng bại , bạn sẽ không thể nào hiểu được ý nghĩa đích thực của các bài quyền Kata " .

Sự quyến rũ của Okinawa , cái nôi của Karate , khiến người nước ngoài thường nô nức kéo đến đây để học tập . Chúng tôi được xem võ sư Miyazato đang truyền thụ võ nghệ cho một môn sinh người Canada trông rất say mê rèn luyện môn Karate truyền thống này .

Karate và những kỹ thuật võ nghệ cổ truyền khác được những người dân Okinawa yêu chuộng hòa bình tự hào về truyền thống võ thuật của mình tạo ra . Vì Karate đã trở thành một môn thể thao phổ biến thu hút ngày càng nhiều người yêu thích trên thế giới , người Okinawa ngày nay mong rằng những người mến mộ khắp nơi hãy để tâm vào tinh thần karate thực sự và thực hành các kỹ thuật Okinawa truyền thống .



----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------