Tết Đoan Ngọ và bánh Ú tro

[souxauxi]

Ngày 5/5 âm lịch năm nào cũng vậy, từ sáng sớm các bà, các mẹ đã ra chợ sắm mâm cơm Tết Đoan Ngọ. Ngoài vịt, trái cây, chè kê, một thứ không thể thiếu trên mâm cúng của người dân phố cổ Hội An là những chiếc bánh Ú tro.

Tích xưa truyền rằng, vào thời chiến quốc tại nước Sở có người thầy thuốc tên là Khuất Nguyên. Là trung thần nhưng lại không được vua trọng dụng. Để trọn đạo, ông trầm mình xuống sông Mạch La vào ngày mồng 5 tháng 5 âm lịch. người dân tưởng nhớ Khuất Nguyên, vào ngày này hàng năm vẫn mua bánh Ú tro để cúng ông, vì bánh Ú tro có 4 cạnh nên thả xuống nước cá không ăn được.

Những người Trung Hoa xưa sinh sống ở Hội An từ bao đời nay đã biến tục làm bánh Ú tro vào ngày mồng năm thành nếp văn hoá riêng của cả cộng đồng người cư trú ở phố cổ. Thêm vào đó là tục hái lá thuốc chữa bệnh và tục diệt sâu bọ (vậy nên ngày 5/5 còn có cái tên là Tết diệt sâu bọ).

Qua mấy trăm năm, người Hội An có khi không còn nhớ tích xưa nhưng bánh Ú tro thì vẫn không thể thiếu được trong ngày mồng 5 âm lịch. Các cụ bà vẫn thích tự tay làm bánh ú tro trong ngày này cho gia đình và gửi biếu người thân ở xa không về nhà được.

Bánh Ú tro muốn ngon phải gói bằng lá kè tại vùng núi ở tận xứ Huế. Nếp phải lựa kỹ không cho lộn gạo tẻ, đãi sạch ngâm với nước tro mè (cây mè đốt lấy tro, hoà với nước, lọc qua hồ cát) để qua đêm. Nước tro pha một ít phèn sa để bánh không bị bở. Nhờ nước tro mè mà hạt nếp nhuyễn thành bột. Để bánh không bị sống còn có một kinh nghiệm là khi bỏ bánh vào nồi chờ nước sôi thì thắp một nén nhang, đến khi hương vừa tàn thì cũng là bánh vừa chín tới.

Làm bánh Ú tro, theo lời dạy của bà của mẹ cũng là một cách để "học gói, học mở". Nhìn bàn tay các bà, các mẹ gói bánh thoăn thoắt như múa. Chiếc lá kè dài, gấp đôi hơi chéo cuộn nếp vào trong tháp bánh trong tích tắc rồi chuyền tay buộc lạt sắp bánh thành từng chục mới thấy hết sự khéo léo, dịu dàng của bà, của mẹ.

(copy&past)

Mời quý vị

[Gia_Khue]

Sou chỉ được cái làm người khác thèm.

Thèm rỏ dãi nè. Bên này kiếm đâu ra bánh ú tro đây.

[souxauxi]

Diệt sâu bọ luôn nhé