Những điều cần biết về Nghi lễ, nghi thức Aikido!

Sau đây là 1 ít nghi thức (etiquette) trong Aikido. Bài này dành cho những người mới vô tập Aikido. Tui biên bài này theo nghi lễ ở 1 số võ đường thầy Nhật, và những nghi thức này sẽ ''du di'' và hoàn toàn tùy theo HLV/ CLB/ võ đường, tập quán nơi bạn tập.

Ví dụ như bên Trung đông, không bắt buộc phải quỳ chào Sư tổ vì vấn đề tôn giáo. Nhiều tín đồ Hồi gíao chỉ quỳ lúc tụng kinh và hướng về Mecca thôi.

Nếu mấy bạn tập huấn với thầy Nhật thì nên áp dụng những gì tui biên ở đây vì đối với họ, những nghi thức này rất là quan trọng vì nó thể hiện sự kính nể.



1. Lúc vô võ đường

� Gỡ nón ra và
� Cúi đầu chào hình sư tổ




2- Lúc vô/ra sàn tập:

� Xếp dép chỉnh tề bên thảm
� Để mũi dép hướng ra ngoài thảm để lúc tập xong, chỉ cần sỏ chân vô là đi được
� Vừa bước vô tatami thì quỳ gối xuống (seiza) và cúi đầu chào, hướng về phía hình sư tổ
� Nếu tới chễ thì chờ khi người đứng lớp cho phép lên tatami


Xếp hàng chào trước khi lớp bắt đầu hoặc lúc cuối lớp

Thường thường thì đai cao nhất ở phía tay trái và đai thấp nhất ở phía tay phaỉ, lúc hướng về hình sư tổ.



Cách chào

� Quỳ gối lưng thẳng, không gù hay cong, khoảng cách giữ 2 đầu gối cỡ 2 nắm tay hay hơn

http://www.arscives.com/bladesign/wo...eiza_small.jpg


� 2 tay để dưới đất, ngón tay cái, chỏ và giữa đụng nhau làm thành 1 hình tam giác.

http://www.mississauga-kendo-club.ca...arei_hands.jpg


� Lúc cúi chào thì
o chán sẽ ngay cái tam giác, giữ khoảng cách cỡ 5-10 cm giữa tay và chán
o lưng vẫn thẳng

http://www.mississauga-kendo-club.ca/images/zarei.jpg


o có người thì lúc chào, tuy cúi mặt xuống nhưng lúc nào mắt cũng nhìn về phía trước. Cái thói này từ những Samurai thời xưa, họ không tin ai hết, nên khi chào thì lúc nào cũng ''đề phòng''. Không làm vậy cũng không sao.


http://i64.photobucket.com/albums/h1...Large_-med.jpg
http://senkai.ru/rus/aikido/img/suvatte_rei_sm.gifhttp://re2.mm-c1.yimg.com/image/1306012496



Đừng nên úp xụp mặt xuống và còng lưng như mấy em này nhe! Mất khí thái của con nhà võ hết.

http://www.dojo-stamp.de/images/rei.jpghttp://www.terra.dti.ne.jp/~yyt/seiza-magaru1.jpg






Chào đứng

http://www.fotozwerg.de/fotos/offen/...g_9716_med.jpg



Cái anh quay lưng thì hơi gù chút xíu

http://senkai.ru/rus/aikido/img/tachi_rei_sm.gif



3- Lúc tập đòn
� Chào Uke trước, sau mỗi đòn và khi đổi phương vị
� Nếu Uke quỳ thì chào kiểu quỳ, nếu Uke đứng thì chào đứng
� Thầy mà gọi lên làm Uke thì quỳ chào thầy trước rồi mới lên tấn công



4- Lúc đang đánh đòn mà thầy nói ngừng để sửa/chỉ hoặc không hiểu đòn và muốn coi thầy đang chỉ người khác

� Lúc nào cũng quỳ để nghe/nhìn
� Lúc quỳ thì không tránh quay lưng vô hình sư tổ. Chỉ có ngưòi đứng lớp mới có quyền quay lưng lại hình sư tổ
� Khi thầy chỉ xong thì quỳ chào


5- Nếu muốn ra khỏi thảm tập (uống nước hay vì bất cứ lý do gì) thì xin phép người đứng lớp. Việc này để lỡ bạn bị thương thì người đứng lớp sẽ cho vài người phụ bạn.


6- Lúc xong lớp
� chào các bạn đã tập vói mình hôm đó và trước khi ra khỏi thảm tập phải quỳ chào sư tổ lần nữa.


7- Đối với vũ khí (dao, kiếm, Jo)

Aikido là ''võ tình thương'', nên hầu như lúc nào cũng ''không gây chiến'' trước. Tất cả cách cư xử khi cầm vũ khí phải biêủ lộ cái tính đó.

� Trong võ đường, những chỗ cất kiếm và dao, không bao giờ để mũi kiếm và dao hướng vô hình sư tổ.
� Lúc lấy/cất kiếm, Jo và dao, lúc nào cũng phải chào sư tổ. Cầm kiếm, dao,
� cán bên tay phaỉ,
� muĩ nhọn chĩa về bên trái,
� nâng lên cỡ mặt,
� long bàn tay mở
� đứng 2 châm chụm lại và chào

� Lúc tập, khi đổi vai trò Uke, Nage

� với Jo thì cầm như trên nhưng không bắt buộc phải chào

� Đối với kiếm và dao, cầm
+ Cầm vũ khí bằng tay phải
+ Cái cán trong lòng tay trái
+ Với muĩ nhọn chỉa lên trời
+ Phiá lưỡi bén (tuy là kiếm gỗ) về phiá mình



� Khi 2 người có kiếm hết, sau khi đánh xong Suburi và trở lại vị trí đầu,

+ Lúc lùi về, không bao giờ quay lưng lại Uke,
+ Lúc nào Uke cũng phải trước mặt
+ Khi lùi, cầm kiếm như thường (2 tay) nhưng:
+ Mũi kiếm chĩa xuống đất về phía phải
+ Lùi cho tới chỗ mình muốn và lúc đó mới chỉa mũi kiếm về phía Uke để tập tiếp.


Những cách này để biêủ hiệu tinh thần Hiệp sỹ đạo, Nage không ''chơi hèn'' (đâm lén) nhưng cũng đề phòng (khg quay lưng).




8- Những điều tránh làm trong phòng tập:
� đứng chống nạnh
� Nhai ngồm ngoàm kẹo sinh gum (chewing gum)
� nói chuyện ồn ào




9- Vấn đề vệ sinh

� Đồ võ nên giặt hoặc phơi sau mỗi buổi tập.
� Móng tay nên cắt ngắn
� Tóc dài nên cột lại
� Nếu trời nóng nên mang theo cái khăn nhỏ lau mồ hôi
� Có nhiều người rửa chân/tay trước khi vô sàn tập
a1 a1

Tôi cũng xin nói thêm 1 điều nhỏ trong cách quỳ chào (không biết đúng không nữa )a5
Do ngày xưa các Samurai Nhật luôn đeo kiếm dài phía bên trái nên khi chào họ thường để tay trái xuống trước vì khi ta để tay trái xuống trước có nghĩa là tay ta đã cản kiếm nên không thể nào rút kiếm ra tấn công bất ngờ được , làm vậy với mục đích đầy thiện chí với người đối diện là ta không tấn công họ , từ đó co thói quen khi chào luôn để tay trái xuống trước .
(điều này do tôi nghe 1 thầy nói với tôi như vậy không biết có đúng không vì chưa có điều kiên kiểm chứng)

Anh Yo muốn kiểm chứng thi` dễ quá, đeo kiếm vô hông rôi` ngôi` qui` seiza thử thi` biết liên` chứ gi` :biggrin:

Nói chơi cho vui, chứ dude có ý kiến, va` chắc mấy bạn học Kendo hay la` Iaido đêu` biết những điêu` nay`.

Hâu` hết các môn võ Nhật đêu` bắt đâu` va` kết thúc với qui` chao` ( Zarei ). Điêu` đó bắt nguôn` tư` phong tục của Samurai thơi` xưa. Samurai lúc nao` cũng thế, ngôi` hay đứng đêu` trong thế sẵn sang` để phong` thủ va` đánh trả. Kiếm dai` ( Katana ) va kiếm ngắn ( Wakizashi) đêu` được đeo ở hông trái, nhưng cán hướng vê` tay phải để tay phải dễ rút kiếm ra. Chân phải luôn ở trước mặt để hông được mở, dễ rút kiếm va` tạo lực hông. Tay phải luôn tự do, va` để gân` cán kiếm.

Khi qui` xuống thi` samurai lui` chân trái vê` phía sau, hạ đâu` gối trái xuống đất, mới rút chân phải vê` hạ đâu` gối phải xuống để qui`. Khi đứng lên thi` tiến chân phải lên trước. Tất cả những di chuyển nay` đêu` để lam` cho việc rút kiếm ra dễ dang`, va` di chuyển vê` phía trước dễ dang` khi có sự cố xảy ra. Trọng lượng cơ thể dôn` lên những đâu` ngón chân va` phân` trước của ban` chân để hai đâu` gối di chuyển được nhanh nhẹn.

Khi qui` thi` hai tay để ở hông trong trạng thái sẵn sang` ( tay gân` cán kiếm) , con` khi hai tay để trên đui` la` để bay` tỏ thiện chí va` hoa` binh`, va` chứng tỏ la` minh` không giấu vũ khí trong tay. Khi chao`, tay trái đưa ra trước để trên mặt đất ( hay san` nha`), tay phải đưa ra sau đó ( để phong` khi cân` rút kiếm ra). Hai mắt luôn quan sát những ngươi` đối diện. Khi chao` xong, tay phải rút vê` trước ( cũng để sẵn sang` rút kiếm ) , rôi` mới đến tay trái.


*** Trong Aikido, vi` không có tương tranh, nên khi qui` xuống, đa số Aikidoka đêu` rút chân phải vê` trước , va` đưa chân trái lên trước để đứng lên ( ngược lại với samurai). Nhưng cách để tay khi chao` vẫn như kiểu samurai. Trong VCD của Doshu có chỉ rõ cách qui` chao` giống như vậy. Nhưng có nhiêu` Sensei khác (6,7,8 dan) cả Hombu, Nhật lẫn nước ngoai` đêu` đưa chân phải trước để đứng lên. Vậy cũng la` mỗi ngươi` mỗi khác, nhưng cách để tay khi chao` đêu` như nhau.

Đúng đó Đude! nhưng tui làm là chân phải trước, tự nhiên làm vậy chứ chả ai nói hết!

Dude lên chân trái trước. Chắc tại vi` minh` thuận tay trái, nên lúc nao` cũng đứng lên chân trái trước (nhanh hơn lên chân phải nhiêu`) , va` lúc nao` tay trái cũng đưa ra trước.
Nhiêu` ngươi` thuận tay phải thi` lên chân phải , tiện lợi hơn.