Khác biệt giữa kenjutsu-Kendo-iaido-Aikiken

Tui biên bài này theo lời yêu câu của 1 vài TV, với sự hiểu biết nông cạn về kiếm thuật của tôi. Xin mấy bạn cho thêm ý kiến.


Kenjutsu

Kenjutsu là kiếm thuật của các kiếm sĩ Nhật và được phổ biến từ thế kỷ thứ 10 và hay được dùng trên trận mạc. Kenjustsu có rất nhiều hệ phái, và chúng ta có thể ví Kenjutsu với ''võ tầu''. Những Ryu trong Kenjutsu thì có thể so sánh với những môn phái như Thiếu Lâm, Hồng Gia, Võ Đăng ...v.v...

Sự khác biệt giữa mỗi Ryu/ trường, nằm trong cách cầm kiếm , thế chém, bộ pháp, thân pháp, và ngay cả tới hình dạng, cân nặng của cây kiếm cũng có thể khác. Khi chưa có sung đạn, Katana (kiếm) khá nặng để có thể chém áo giáp, sau thì cây kiếm trở nên nhẹ hơn khi không còn áo giáp nữa.

Những đòn thế Kenjutsu, tùy theo hệ phái, bao gồm tất cả những đòn để chống tất cả các loại vũ khí có thể dùng trong trận điạ và Kenjitsu bao gồm luôn cách rút kiếm.
Vào giữa/cuối thế kỷ thứ 19, các kiếm sỹ bị Hoàng gia Nhật ra chỉ thị cấm không được mang kiếm thật đi ngoài đường nữa, và với sự phổ biến của súng đạn, Kenjitsu từ từ phai mờ và không được thịnh hành nữa.

Trong lúc tập, để tránh thương vong, các kiếm sỉ dùng kiếm gỗ (bokken) và võ sinh không mang ''giáp'' khi tập.

Chúng ta có thể nói là Kenjutsu là ''sư tổ'' của Kendo và Iaido







Iaido

Iaido phát nguồn từ Kenjitsu ra và là ''nghệ thuật'' rút kiếm, chém địch thủ, lau kiếm và trao kiếm vô lại vỏ. 1 thế/bài quyền của đòn Iaido thưòng thường có những động tác trên.

Iaido, cũng như kendo và Kenjitsu có rất nhiều hệ phái (Ryu). Nhưng khác với Kendo, Iaido không có thi đấu, không có đồ bảo vệ cơ thể và dùng kiếm bằng kim khí chứ không dùng kiếm gỗ. Vả lại, khi tập Iaido thì võ sinh chỉ tập 1 mình và tưởng tượng là có địch thù tấn công.

Cũng như Kendo, ai tập Iaido thì mặc Hakama ngay từ lúc đầu. Kiếm của Iaido còn được gọi là Katana hay Iaito.

Những bài quyền Iaido tập khá chậm, chứ ít ai đánh lẹ lắm. Chậm ở đây có nghĩa là giữa 2 động tác thì chậm, nhưng ở trong 1 động tác thì rất lẹ và chính xác (Ví dụ : rút kiếm, chém = 2 động tác). Kỹ thuật là trên hết. Cách đứng, tấn, cánh tay, tất cả những chi tiết đều được để ý tới.

Bài quyền Iaido là từ những hoàn cảnh của đời sống hàng ngày của xã hội Nhật bản hồi xưa, chứ không phải để áp dụng trong trận chiến. Mỗi Ryu có 1 số bài quyền theo những ''tình thế'' đó. Chủ ý là lúc nào kiếm sỹ cũng phải sẵn sàng đối phó với mọi trường hợp như :

Bị tấn công bởi 1 hay nhiều địch thủ khi

1- đang cúi đầu chào,
2- đang ngồi nghỉ,
3- đang đi hộ tống 1 nhân vật quan trọng,
4- địch thù núp sau mấy người thường dân lành,
5- v..v...

Tất cả tình thế trong đời sống hàng ngày có thể thành 1 bài quyền trong Iaido.

Vài hình về Iaido
http://www.kusastro.kyoto-u.ac.jp/~b...oto/maeda2.jpg http://static.flickr.com/25/58351135_9b1dcd2cda_m.jpg

Trong Iaido có 1 số hệ phái hay tập chém ''rơm/ cây sậy''. Tui gọi là ''rơm/cây sậy'' vì không biết dùng từ nào cho đúng. Ý là cái bó ''rơm/ cây sậy'' đó khi ngâm nước và cột lại thành bó, thì giống như da thịt con người. Tập chém như vậy sẽ chả khác gì chém người thật hết. Cái cách tập chém này được gọi là Tameshigiri



Tameshigiri chém 1 nhát
http://www.shinkendo.com/images/kiriage2.jpg

Chém 2 nhát, trước khi ''bó rơm'' đầu rơi xuống đất
http://www.japaneseswordschool.homes...igiri_1999.jpg


Hãy suy nghĩ trước khi làm cô này giận nhe
http://static.flickr.com/32/44971617_6d7f456cc3_m.jpg

Thầy Kanai hồi xưa có tập kiểu cheo 1 tờ giấy lên với dây, và rút kiếm chém đứt tờ giấy đó. Kỹ thuật này cần vận tốc, chính xác, khí, v.v.... Tui nói để mấy người hiểu sơ sơ là kỹ thuật Iaido không phải chỉ trong vài bài quyền.




Kendo :

Kendo phát nguồn từ Kenjitsu ra. Có rất nhiều kiếm phái và hệ phái (Ryu), và Kendo dưới hình thức hiện nay bắt đầu có từ cuối thế kỷ thứ 19 khi sung đạn bắt đầu thay thế gươm kiếm trên trận địa và từ khi các Samourai không được phép mang kiếm thật nữa.

Từ lúc đó trở đi, và với thời gian, Kendo đã trờ thành 1 môn thể thao có thi đấu.

Trong Kendo, kiếm thật (katana) được thay thế bằng 2 loại kiếm gỗ. Shinai dùng để thi đấu, và bokken dùng trong khi tập bai quyền.


Shinai
http://www.toronto-kendo-club.ca/gfx/shinai_parts.jpg




Để tránh bị thương, võ sinh kendo cần có những dụng cụ phòng thân sau:

Dụng cụ kendo
http://www.cnkendo-da.com/images/bogu.jpg





Vài hình thi đấu Kendo
http://www.georgiakendo.com/sitebuil...01-215x202.jpghttp://www.stockholmkendo.com/img/cover_kendo_1.jpg



Người đẹp Kendo (nguyên bài này chỉ có khúc này hấp dẫn nhất thôi ...)
http://static.flickr.com/43/75472030_3aed013705_m.jpghttp://static.flickr.com/33/58351133_2f50ba263d_m.jpg http://static.flickr.com/31/44643029_11a42d9eb0_m.jpghttp://static.flickr.com/26/45500807_8e77ea70a1_m.jpg





Aiki ken

Aikiken là cách tập kiếm gỗ trong Aikido và nằm trong chương trình học chính thức của HKD trong 1 số võ đường. Khác với những loại kiếm thuật khác, Aikiken không phải là 1 kiếm thuật, mà là một ''dụng cụ'' để học HKD.

Aikiken do sư tổ Morihei Ueshiba sang chế ra vào thập niên 1950 khi sư tổ sống ở Iwama với thầy Saito, và chương trình học đã được thầy Morihito Saito (cha) bổ sung và phổ biến dưới những hình thức Suburi (tập 1 mình), Kumitachi và Awase (tập 2 người).

Aikiken đã trở thành 1 cuộc ''luận chiến'' trong hệ phái Aikikai.

1 số đông HLV/ sensei / Shihan của Hombu Dojo đã học HKD dưới sự hướng dẫn của đạo chủ đời thứ 2 (Kisshomaru Ueashiba), khi ông được đích thân sư tổ chuyền dạy HKD (trước 1950) vào lúc sư tổ chỉ khuyến khích học HKD dưới hình thức tay không và không nên học duới hình thức vũ khí.

Chính vì vấn đề này mà 1 số võ đường và Shihan HKD (ví dụ Yamada) không dạy hay chú trọng tới Aikiken và Aiki Jo.

1 số thầy khác như Saito, Kanai, Chiba, Tamura, Saotome, Nishio v.v... thì nguợc lại, nhấn mạnh vô kiếm pháp trong chương trình Aikido. Thầy Saito đã tự ý cấp bằng Aiki Ken và Aiki Jo riêng để ''khắc chế'' những ''thiếu sót trong căn bản'' Aikido mà thầy nhận thấy. Chính vì lẽ đó mà HKD của thầy Saito được biết dưới tên Iwama-Ryu.

Chú Aiki có thể cho biết về cách sử dụng song kiếm của thầy Saotome ? Đây có phải là Aikiken không ? :bigsmile:

Aikiken là những gì thầy Saito chỉ thôi.

Thầy Saotome học kiếm của 1 hệ phái (Ryu) khác, tui quên tên rồi. Anh Fourever chắc biết đó!

Còn đòn kiếm mà thầy chỉ thì tui không biết vì chưa bao giờ thấy!

Hay nhỉ đó giờ chỉ biết có kendo không ngờ có cả Iaido

wow chú aiki hay thiệt biết nhiều ghê ta :bigsmile:

Gửi anh Aiki và các anh!
Anh Aiki và các anh có thể giải thích rõ về cái tên Aikiken không? Vì trong một lần hỏi một shihan Nhật 7dan " kiếm trong Aikido có phải gọi Aikiken không? " thì thầy nói không phải theo thầy giải thích thì nếu đã dùng kiếm thì không còn gọi là "hợp khí " nữa vì Aikiken là kiếm hợp khí mà. Thực ra đối với tôi điều này cũng chỉ là quan điểm mang tính chữ nghĩa nhưng nếu biết gọi chính xác thì cũng vẫn hay hơn.Không biết quan điểm của shihan có hợp lý không nữa!?
Cảm ơn các anh.Thân

Không biết anh Beginer ơi.

Theo tui nghĩ, nếu anh hỏi câu này với 10 nguời thầy Nhật thì sẽ có 10 câu trả lời khác nhau vì câu trả lời hoàn toàn tuỳ thuộc theo định nghĩa chứ ''kiếm'' của họ.

Aiki Ken là kiếm trong Aikido. Những người học kiếm mà không học Aikido thì không coi Aiki Ken là kiếm. Và những thế trong Aiki Ken thì chỉ là 1 phần rất nhỏ cuả Kiếm thuật.

Những người mà chưa bao giờ biết kiếm là gì thì sẽ tưởng Aiki Ken là kiếm hiệp khí vì có 1 số đòn căn bản của kiếm thuật.

Ngay võ đường tui, những thế Suburi mà tui tập hoàn toàn khác với thế suburi của thầy Saito.

Aikiken chỉ là một ''dụng cụ'' để học HKD. Tui thấy Aiki Ken giúp cho võ sinh aikido có 1 bộ pháp, thân pháp và căn bản rất tốt. Aikido thì lấy sự hòa hợp (harmony) làm căn bản, còn kiếm thuật thì tui không biết.

Đồng ý với Anh Aiki tập bokken trong Aikido là dụng cụ tập Aikido, câu này của anh thật chính xác và tâm đắc.
Cảm ơn Anh�

Hix, xem xong mấy bài này lại lên cơn ghiền tập Iaido hay Kenjutsu wá :smug: . Vậy tối nay sao ngủ... chời :isad: .