Phỏng vấn thầy Hayato Osawa - Sự thư giãn, tốc độ và sức mạnh bùng nổ
Dưới sự đồng ý của Michael Thai và Guillaume Erard, wago xin được dịch lại bài phỏng vấn của Michael Thai cách đây 3 năm với thầy Osawa Hayato, một trong những shihan được nhiều người kính trọng.
Bài phỏng vấn được đăng trên http://www.guillaumeerard.com
Nguyên bản tiếng Anh Interview with Osawa Hayato Shihan - Relaxation, speed, and explosive power
Nguyên bản tiếng Pháp Interview avec Osawa Hayato Shihan (2) : Relaxation, vitesse et puissance explosive
Lời giới thiệu của Guillaume Erard
Osawa Hayato Shihan là một trong những thầy hàng lão luyện của Aikikai Hombu Dojo ở Tokyo. Thầy là con trai của vị thầy huyền thoại đồng thời là huấn luyện viên trưởng của Hombu một thời, thầy Osawa Kisaburo, Tôi rất vui khi đưa lên cuộc phỏng vấn thầy Osawa Hayato vì thầy là một trong những thầy thuộc Aikikai mà tôi rất siêng theo học. Osawa là người hiền hòa và nói năng mềm mỏng, nhưng kỹ thuật của thầy thì bùng nổ và sắc bén đáng kinh ngạc. Tuy vậy, thầy nghĩ rằng để đạt được mức độ điêu luyện như vậy chỉ có cách là tuân thủ chặt chẽ nhất Aikido căn bản. Trong bài phỏng vấn này, Osawa shihan dành thời gian để giải thích chi tiết nhiều yếu tố trong việc luyện tập của thầy và chia sẻ một vài quan điểm về Aikido hiện đại.
Michael Thai: Thưa thầy, khi tôi nói từ “Aikido”, điều gì đầu tiên xuất hiện trong đầu của thầy?
Osawa Hayato: Tôi có thể nói tôi nghĩ đầu tiên đến O Sensei Ueshiba Morihei, sáng tổ, và sau dĩ nhiên, tôi nghĩ về tất cả mọi thứ mà Tổ sư truyền lại cho chúng ta qua môn võ.
Michael Thai: Ở thời điểm nào thầy quyết định dạy Aikido? Đâu là động lực của thầy?
Osawa Hayato: Tôi thật sự không bao giờ nghĩ trở thành chuyên nghiệp, thậm chí cũng không nghĩ đến trở thành thầy dạy Aikido. Tôi chỉ tự hỏi nơi nào là môi trường phù hợp để tập Aikido, và rồi suy nghĩ gia nhập Hombu dojo tự nhiên đến. Mọi thứ diễn ra tự nhiên.
Michael Thai: Khi một người tập Aikido bước lên tatami, anh ta phải có tâm thế như thế nào?
Osawa Hayato: Đây là một câu hỏi khó. Tôi nghĩ rằng là người tập, chúng ta phải sẵn lòng chia sẻ tất cả.
Tôi có thể đi chệch khỏi câu hỏi nhưng khi tôi là uchi-deshi, trước khi đi xuống cầu thang để tập, tôi thường nhìn di ảnh Tổ sư để cho tôi thêm sự dũng cảm. Nó hơi nặng nề, phải không?
Michael Thai: Quan sát cách tập của thầy trên tatami, dường như tốc độ là yếu tố chính trong kỹ thuật của thầy. Có phải thật sự vậy không?
Osawa Hayato: Vâng, tôi nghĩ nó là điều quan trọng, nhưng quan trọng hơn tốc độ, đó là sự giữ kết nối với bạn tập là cốt yếu. Trong luyện tập, mục tiêu là hiểu được cái bản chất của môn võ. Tuy nhiên, trong quá trình nghiên cứu, chúng ta đôi lúc quên cách sử dụng cơ thể. Bằng cách tập trung vào những động tác đơn giản, chúng ta không chỉ học cách sử dụng cơ thể tối ưu nhất, mà chúng ta còn phải rèn luyện thái độ và mối quan hệ với bạn tập.
Nên tôi nói rằng, thay vì chỉ tập trung vào tốc độ, tốt hơn ta nên tập trung vào việc tối ưu hóa động tác, loại bỏ những động tác không cần thiết. Theo nội dung như vậy, tập nhanh không là một yêu cầu cần thiết, mà quan trọng nhất là chúng ta không nên ngưng lại trong quá trình thực hiện kỹ thuật.
Michael Thai: Thầy có đề nghị một bài tập cụ thể nào để phát triển kokyu-ryoku?
Osawa Hayato: Tôi nghĩ rằng morote kokyu-ho và zagi kokyu-ho là những cách tốt để tập cái này. Nghĩa là, có nhiều cách để tiếp cận vấn đề. Đó chỉ là việc tập luyện liên quan đến bản thân mình thôi hay là việc luyện tập có liên quan cả bản thân mình và bạn tập mình nữa?
Thí dụ, bài tập đó chỉ đơn giản là đạt được sự giải phóng sức mạnh, hơi thở của bản thân mình trong một khoảnh khắc? hay là ở trong nội tại kỹ thuật, trong chuyển động của bạn tập, tại thời điểm mà tôi ở trong đó, tôi nắm được khoảnh khắc hơi thở của cả hai(Ou bien s'agit-il à l'intérieur de la technique, dans le mouvement du partenaire, au moment où je me place, d'arriver à saisir mutuellement cet instant du souffle?/Or is it about mutually seizing this breath inside the technique within the partner's movement, at the moment when I place myself?)
Nếu chúng ta chỉ nghĩ về bài tập cho cá nhân, tốt nhất là lặp lại những thứ đơn giản như chỉ là hoàn tất kỹ thuật trong một hơi thở. Nhưng sau đó cần thiết là phải bắt được nhịp thở cùng với bạn tập, và nhờ đó, kế sẽ là suy ngẫm về các điểm khác như là động tác của bạn tập.
Michael Thai: Các kỹ thuật với vũ khi không được dạy ở Hombu Dojo, thầy có thể giải thích tại sao không?
Osawa Hayato:Thật sự, không có một lý do chính thức tại sao chúng ta không tập vũ khí ở Hombu Dojo. Thấm chí tuy Tổ sư có tập vũ khí, cụ thể là ở Iwama dojo, nhưng Tổ sư đã không dạy vũ khí một cách hệ thống. Đạo chủ Kisshomaru cũng không dạy chúng. Vài thầy dạy một vài thế vũ khí nhưng ít và nhìn chung, tôi không nghĩ chúng ta có thể nói có ý định truyền dạy vũ khi trong chương trình Aikido.
Có lẽ mục đích là để đơn giản hóa việc lưu truyền Aikido, nhưng chúng tôi không dám chắc.
Michael Thai: Dù vậy thầy có đề nghị các aikidoka nên nghiên cứu về các vũ khí truyền thống?
Osawa Hayato: Vâng tôi nghĩ đó là điều tốt. Với những kỹ thuật như là tachi-dori hay jo-dori, việc nghiên cứu vũ khí như là ken đối luyện với ken hay jo đối luyện jo là cần thiết.
Giống như Ju-jutsu, có thời Aikido bao gồm tay không và vũ khí. Mặc dù Aikido ngày nay bây giờ chỉ tập trung vào luyện tập tay không, tôi nghĩ rằng việc luyện tập kỹ thuật Aikido với vũ khí (ken với ken, jo với jo, ken với tay không, v.v…) là điều tốt. Trong việc huấn luyện Aikido hiện tại ở Hombu Dojo thật sự không có chương trình vũ khí chính thức, đó là tại sao tôi nghĩ đó là điều tốt nếu tìm nơi dạy phù hợp bên ngoài.
Michael Thai: Thầy, thầy yêu cầu võ sinh luyện tập với sự linh hoạt mềm dẻo hơn là sức mạnh. Mục đích là gì?
Osawa Hayato: Sức mạnh cũng quan trọng… nhưng nếu cơ thể không thư giãn, sức mạnh không thể được phát ra. Giữ sự linh hoạt mềm dẻo có nghĩa có khả năng chuyển sang trạng thái thư giãn trong một phần nhỏ của giây. Cho nên, câu hỏi là làm thế nào phát huy tối đa sức mạnh.
Michael Thai: Thầy nhấn mạnh tập trung vào trọng tâm. Chusin quan trọng trong cái gì để hoàn thành kỹ thuật?
Osawa Hayato: Trước tiên, chúng ta phải tìm ra tư thế đúng và rồi, điều hòa hơi thở, và cuối cùng là sửa soạn lại tâm (kokoro). Thậm chí nếu chúng ta có ý nói về kokoro, nếu tư thế không đúng, sẽ không có bước kế, bạn không thể có được sự thư giãn thật sự. Để sử dụng tất cả sức mạnh trong khoảnh nhỏ của giây, khoảnh nhỏ của giây trước đó bạn đã giữ được sự thư giãn. Nhưng nếu tư thế không đúng, thì chuyện đó không thể xảy ra.
Michael Thai: Cách sử dụng cơ thể khi có vũ khí có khác với không có vũ khí hay không?
Osawa Hayato:Có, có nhiều kỹ thuật Aikido thật sự phát xuất từ kiếm. Mặt khác, cũng có những kỹ thuật thừa hưởng trực tiếp từ các môn võ vật nhiều hơn, cụ thể là sumo, nên tôi nghĩ rằng nó tùy thuộc vào kỹ thuật cụ thể nào mà anh đang đề cập.
Michael Thai: Thầy có sử dụng atemi?
Osawa Hayato:Không có atemi, Aikido không còn thực tế nữa. Ngày nay, atemi đã dần biến mất khỏi Aikido. Nói vậy có lẽ hơi quá nhưng trong một số trường hợp, chúng ta đã lãng quên ý nghĩa của atemi và đối với tôi, đây là vấn đề.
Michael Thai: Suwari-waza quan trọng như thế nào đối với thầy trong Aikido?
Osawa Hayato: Vâng, tôi nghĩ nó quan trọng. Chúng ta phải nhớ kỹ thuật phát xuất từ đâu. Cái này phải kể từ thời xa xưa, các samura, thường đi từ nhà đến phụng sự trong thành trì và sau đó lại quay về nhà vào buổi tối, và có thể bị tấn công bất kỳ lúc nào. Vấn đề là làm thế nào để ứng phó lại khi bị tấn công, đặc biệt khi ở trong nhà nơi mà họ phần lớn thời gian trong tư thế seiza. Đây là những kỹ thuật còn giữ lại đến ngày hôm nay. Thâm chí bây giờ, trong thời chúng ta, đó là điều quan trọng mà ta phải hiểu, nếu không, kỹ thuật chẳng có ý nghĩa gì.
Michael Thai: Người ta nói ikkyo là nguyên tắc đầu tiên và cuối cùng của Aikido… Có kỹ thuật nào thật sự là nền tảng của các kỹ thuật khác không?
Osawa Hayato:Có, tôi nghĩ vậy, ikkyo là một kỹ thuật quan trọng. Chắc chắn ikkyo là kỹ thuật nền tảng nhất trong tất cả, mặc dù các kỹ thuật khác như iriminage hay shihonage cũng là rất nền tảng.
Michael Thai: Aikido hiện đại có công rất lớn của Đạo chủ đời thứ 2, Ueshiba Kisshomaru, người mà thầy biết rất rõ. Thầy có thể kể về Đạo chủ đời thứ 2 được không?
Osawa Hayato:Thay vì kể một câu chuyện, tôi chỉ muốn nói rằng đây là người thầy mà tôi đã học được nhiều thứ. Tôi có nhiều kỷ niệm dĩ nhiên vậy… Nhưng đơn giản, nếu Đạo chủ Kisshomaru bỗng xuất hiện ở đó bây giờ, tôi sẽ ngay lập tức đứng dậy và làm uke cho thầy… Đó là suy nghĩ của tôi, nó thật tự nhiên… Anh có hiểu ý tôi nói gì không? Tôi đã học rất nhiều từ thầy và tôi rất biết ơn thầy.
Michael Thai: Thầy có nghĩ việc tất cả mọi người dù nam hay nữ tập chung với nhau là một đặc trưng của Aikido? Đó có phải là ý nguyện của người sáng lập Ueshiba Morihei biến nó thành đặc trưng của môn võ?
Osawa Hayato: Tập luyện chung là một điều rất tốt. Tôi hoàn toàn không biết đó có phải là một lựa chọn có ý đồ của Tổ sư hay không nhưng có được một môn võ Aikido mà bất cứ ai, già, trẻ, nam và nữa đều có thể tập là một điều tốt.
Tuy nhiên vì điều này, có một rủi ro là Aikido trở nên kém chính xác hơn, nhưng tôi nghĩ rằng nếu chúng ta cố gắng giữ những điều kiện nghiêm khắc cho tất cả thì dù người tập Aikido có không đồng nhất, thì các kỹ thuật cũng có khuynh hướng phát triển mạnh.
Michael Thai: Aikido bây giờ được luyện tập ở vòng quanh thế giới và nó không ngừng thay đổi, đó là điều tốt hay xấu?
Osawa Hayato: Nó như vậy phải không? (cười). Dĩ nhiên, là một người hướng dẫn ở Hombu Dojo, tôi quan tâm đến sự phát triển của Aikido, đặc biệt sự phát triển về chất và đôi lúc tôi muốn mọi thứ được kiểm soát hơn ở mức độ này. Kiểm soát có lẽ một từ nặng… Nhưng, ngoại trừ việc đó, mọi thứ đều ổn như nó vẫn vậy.
Đôi nét về tác giả:
Website: http://www.nipponitude.com
Tiểu sử
Sinh năm 1981, Michael Thai bắt đầu tập Judo khi 6 tuổi. Sau đó anh chuyển qua tập Aikido năm 1994, luyện tập dưới sự hướng dẫn của bố Maurice Thai (4th Dan) ở đạo đường của ông gần Paris. Năm 2005, Michael chuyển tới Tokyo vì lý do nghề nghiệp và anh đã tập tại Aikikai Hombu Dojo từ đó. Hiện tại anh đang mang đai 3rd Dan Aikikai.
