Một tấm hình những thầy khi còn trẻ năm 1965

Thêm một bài dịch nữa từ Aiki Journal. Bài này nói về một bức hình chụp năm 1965 và về một số thay đổi trong hệ thống đào tạo huấn luyện viên của Aikikai Hombu Dojo.

Đính kèm 54
Xin chào, tôi là Stanley Pranin, và chào mừng các bạn đến với một phần khác của chương trình “Focus on History” (Lịch sử Aikido).
Hôm nay chúng ta sẽ xem một tấm hình lịch sử khác. Tấm hình này chứa đựng một câu chuyện hấp dẫn với nhiều tình tiết. Tấm hình được chụp bên trong Aikikai Hombu Dojo năm 1965. Đầu tiên, để tôi kể tên những người xuất hiện trong hình. Từ trái sang phải: Minoru Kurita, Kenji Shimizu, Mitsugi Saotome, Mitsunari Kanai, Akira Tohei, then Wakasensei Kisshomaru Ueshiba, Shuji Maruyama, và Nobuyuki Watanabe. Ngồi chính giữa dĩ nhiên là Tổ sư Aikido Morihei Ueshiba.

Những thanh niên nàlà những huấn luyện viên trẻ của Aikikai (Aikikai staff – nhân viên của Aikikai) trong thời gian này. Bốn người trong số họ sau này định cư tại nước ngoài – Mỹ - và bắt đầu một sự nghiệp mới với tư cách là người đại diện giảng dạy của Hombu Dojo ở Mỹ.

Cho phép tôi giới thiệu tóm tắt từng người một:

Đầu tiên, Minoru Kurita gia nhập Aikikai ở tuổi 17 vào năm 1960 như là một uchideshi theo sự thuyết phục của anh trai, Yutaka Kurita người đã đi trước. Cậu em Kurita là một trong những uke chính của thầy Morihei trong suốt thời gian giữa đến cuối những năm 1960. Vốn gần gũi với Koichi Tohei, Kurita đã rời khỏi Aikikai sau khi Osensei qua đời. Sau này ông thành lập một trường độc lập gọi tên là Seikikai với trụ sở chính ở tỉnh Saitama ở Nhật Bản.

Kenji Shimizu gia nhập Aikikai năm 1963 có nền tảng đã tập judo. Vốn là người khỏe mạnh và có khiếu, ông nhanh chóng trở thành một trong những huấn luyện viên trẻ mạnh nhất và uke yêu thích của Osensei. Vào giữa năm những năm 1970, Shimizu tách ly khỏi Aikikai và thành lập một dojo riêng ở Tokyo gọi là Tendokan. Vài năm sau, ông bắt đầu đi nhiều đến Châu Âu để dạy aikido. Shimizu có một số lượng lớn người theo ở Đức và Đông Âu.

Mitsugi Saotome bắt đầu tập aikido tại Kuwamori Dojo ở Tokyo vào giữa những năm 1950, và gia nhập Hombu Dojo với tư cách là uchideshi năm 1961. Ông là một thành viên của nhóm huấn luyện viên trẻ phục sự Tổ sư cho đến ngày mất năm 1969. Saotome định cư ở Mỹ năm 1975, và sau đó thành tổ chức Aikido Schools of Ueshiba đặt trụ sở tại Florida. Ông vẫn còn giảng dạy cho đến ngày nay.

Mitsunari Kanai được chấp nhận là uchideshi ở Aikikai năm 1959, ông vốn là bạn học của một uchideshi khác, Kazuo Chiba. Là một người trong nhóm các huấn luyện viên trẻ ra nước ngoài, Kanai rời Aikikai đến Mỹ năm 1966, và định cư ở Boston, Massachusetts. Ông là một trong những nhân vật quan trọng nhất trong thời kỳ đầu phát triển aikido ở Bắc Mỹ.

Akira Tohei bắt đầu tập luyện ở tỉnh Tochigi dưới sự hướng dẫn của Koichi Tohei vào năm 1946 – hai người không có họ hàng dù đều mang họ Tohei. Ông bắt đầu luyện tập tại Hombu Dojo ở Tokyo năm 1956. Tohei trở thành huấn luyện viên tại Aikikai và các dojo khác năm 1963. Ông rời Nhật Bản năm 1972 để dạy aikido ở Chicago, Illinois với tư cách là một người đại diện của Aikikai. Ông tiếp tục công việc giảng dạy cho đến mất năm 1999.

Kisshomaru Ueshiba, con trai của Tổ sư, được biết đến như là “Wakasensei” (thiếu chủ) và thường xuyên giảng dạy trong khi vẫn quản lý Hombu Dojo về mặt hành chính. Ông đã để lại dấu ấn lớn về mặt kỹ thuật cho aikido thời kỳ sau chiến tranh và là người có ảnh hưởng quan trọng và lâu dài đến sự trưởng thành của nhiều huấn luyện viên trẻ của Aikido. Theo sau sự ra đi của Osensei, Kisshomaru trở thành Đạo chủ đời thứ 2, và điều hành Aikikai cho đến khi ông mất năm 1999. Con trai ông, Moriteru, đã tiếp bước ông trở thành Đạo chủ đời thứ 3.

Shuji Maruyama gia nhập Hombu Dojo như là một uchideshi vào khoảng năm 1959. Ông tập luyện ở đó nhiều năm cho đến khi được điều đi đến Akita làm đại diện cho Aikikai. Sau 2 năm ở vùng bắc Nhật Bản, ông quay về Tokyo trước khi được gửi đi Mỹ năm 1966, và định cư tại Philadephia, Pensylvania. Khi Koichi Tohei rút lui khỏi Aikikai năm 1974, Maruyama đã chọn theo Tohei, nhưng sau đó thành lập một tổ chức độc lập tên gọi Kokikai năm 1986. Hiện tại ông sống ở Nagoya, Nhật Bản, và thường xuyên tới thăm các dojo chi nhánh ở Mỹ.

Nobuyuki Watanabe gia nhập Hombu Dojo khoảng 1963, sau này trở thành thành viên của nhóm huấn luyện. Watanabe đã dạy ở Aikikai trong nhiều năm và nổi tiếng bởi kỹ thuật “không chạm” mà ông trình diễn trong các kỳ biểu diễn và trên tivi.

Osensei Morihei Ueshiba mặc bộ lễ phục kimono giống như trong luyện tập ngồi ở chính giữa bức hình. Trong những năm 1960, Tổ sư thường chia thời gian để ở Tokyo và thời gian để ở quê nhà Iwama. Ông thường đi dạy và tham gia các hoạt động xã hội, đặc biệt ở vùng Kansai nơi ông sinh ra và lớn lên. Vì vậy, sự có mặt của Tổ sư Morihei ở Aikikai không xác định được, và Tổ sư không dạy ở Hombu Dojo theo thời khóa biểu cố định. Không cần phải nói, Osensei là người có sức ảnh hưởng mạnh mẽ lên các huấn luyện viên trẻ tuổi, những người đang ở vào độ tuổi dễ bị ảnh hưởng.

Đây là dịp để bàn về những thay đổi ở Aikikai từ hệ thống uchideshi truyền thống sang hệ thống học việc hiện đại để phát triển đội ngũ huấn luyện viên chuyên nghiệp. Sự thay đổi này xảy ra khoảng năm 1963. Trước đây, uchideshi hay nội đệ tử thật sự chung sống ở Hombu Dojo với gia đình Ueshiba. Mặc dù đó tỏ ra là một hệ thống hiệu quả để phát triển đội ngũ các huấn luyện trẻ, nó là một gánh nặng cho gia đình Ueshiba khi phải gánh phần lớn chi phí và sự bất tiện khi phải sống chung. Sự phát triển về mặt số lượng của aikido đã khiến việc tiếp tục cách thức truyền thống như vậy không còn thực tế nữa, và vì thế hệ thống uchideshi đã bị bỏ đi.

Vì vậy, những người trong hình như Kanai, Maruyama, Kurita, và Saotome thật sự đã sống trong nhà gia đình Ueshiba nối liền với Ueshiba Dojo. Những người khác bao gồm Shimizu, Aikira Tohei, và Watanabe – là những người đến sau, phải sống ở ngoài và thường xuyên đi đến dojo. Họ cũng bắt đầu nhận một khoảng lương nhỏ.

Một điểm cũng đáng nhấn mạnh trong thời gian này là nhiều trong số những huấn luyện viên trẻ xuất sắc đã được gửi ra nước ngoài vì Aikikai muốn khuyến khích sự phát triển môn võ ở nước ngoài. Ngoài những thầy trong hình đã ra đi, những thầy khác như là Nobuyoshi Tamura, Seiichi Sugano, Yoshimitsu Yamada, Kazuo Chiba, Katsuaki Asai, và những người khác đã rời Aikikai Hombu Dojo đến các nước khác để truyền bá môn võ. Điều này dẫn đến kết quả là nhóm giảng dạy đã mất đi một số đáng kể và xuất hiện nhu cầu bổ sung nhân sự thay thế.

Vâng, tôi xin kết lại bài giới thiệu đưa các bạn về một thời kỳ sơ khai của Aikikai Hombu Dojo, và cho các bạn làm quen với một số nhân vật có vai trò chính yếu trong sự phổ biết aikido, ở cả Nhật Bản và nước ngoài.

Cám ơn các bạn đã xem tôi trên một tập khác của chương trình “Focus on History”. Hẹn gặp các bạn lần sau!

Nguồn Aiki journal - Screencast: Focus on History “Morihei and the Young Bucks of the Aikikai,” by Stanley Pranin”