-
PHẦN THƯỢNG
Okinawa , cái nôi của thuật chiến đấu tay không
Bài : Sanada Kuniko
Ảnh : Sugawara Chiyoshi
Tạp chí Nipponia
http://photo-origin.tickle.com/image...O366341469.jpghttp://photo-origin.tickle.com/image...O942695361.jpg
Ảnh trái : Quốc sảnh tại thành Shuri . Thành này là Hoàng cung vào thời vuông quốc Ryukyu .
Ảnh phải : Lối đi trải sỏi này gợi lại những năm tháng xa xưa của Vương quốc Ryukyu .
Tỉnh Okinawa nằm ở cực nam quần dảo Nhật Bản . Khí hậu bán nhiệt đới và nhiều hòn đảo có san hô vây bọc dưới một vùng biển xinh đẹp . Karate ra đời tại đây , rồi về sau lan truyền khắp thế giới , với số môn sinh ngày nay khoange 30 triệu .
Thời cổ Okinawa có tên là Ryukyu ( Lưu Cầu ) . Nó trở thành một vương quốc độc lập vào đầu thế kỷ 15 và phồn thịnh nhờ giao thương với Nhật Bản , Trung Quốc , và các nước láng giềng khác . Việc giao thương với Đông á đã kích thích sự phát triển của một soos bộ môn võ nghệ ở Okinawa .
Võ thuật tiến hóa một cách độc đáo ở quần đảo này vì những phát triển dị thường của lịch sử trong suốt một thời kỳ dài khoảng 400 năm . Trong nhiều thế kỷ , người dân đảo này không được phép cất giữ vũ khí , vì thế họ tự về bằng những kỹ thuật tay không , chỉ dùng thân thể hoặc những kỹ năng võ thuật cổ xưa dùng những dụng cụ thô sơ làm vũ khí .
Khi vương quốc được thống nhất vào hậu bán thế kỷ thứ 15 , nhà vua tước đoạt toàn bộ vũ khí của các thủ lãnh địa phương và tùy tùng của họ để đề phòng hậu loạn . Rồi đến đầu thế kỷ 17 , dòng hộ Shimazu của vùng Satsuma ( nay là tỉnh Kagoshima ) chinh phục Ryukyu . Vương quốc vẫn tiếp tục tồn tại , nhưng tất cả đảo dân đều bị cấm dùng vũ khí .
Tuy nhiên qua nhiều thế kỷ , Karate và những môn võ thuật cổ xưa dùng vũ khí thô sơ vẫn được các bậc thầy bí truyền cho các đệ tử . Về sau , Okinawa trở thành một tỉnh của Nhật vào năm 1879 . Chẳng bao lâu sau , Karate đã được giảng dạy tại các trường học ở Okinawa và được nhiều đảo dân tập luyện . Từ năm 1920 , Karate lan truyền đến nhiều vùng khác của Nhật Bản , rồi ra khắp thế giới . Tại Okinawa ngày nay , tất cả mọi trường phổ thông cấp ba và một số trường cấp hai đề có môn Karate trong chương trình giáo giục thể dục thể thao . Okinawa có hơn 250 võ đường karate khác nhau dạy nhiều chi phái khác nhau . Khoảng một phần ba số nam giới ở Okinawa đã từng tập luyện Karate .
Chúng tôi đến thăm một võ đường tên là Bunbukan ( Văn võ quán ) , nơi khoảng chừng 30 người đang luyện tập các thế võ cổ truyền dùng vũ khí thô sơ . Trên tường , chúng tôi thấy những vũ khí cổ truyền như gậy , sai ( chĩa ba ngắn ) , nuchanku ( song côn ) , tonfa ( đoản côn có tay cầm ) , và kai ( giầm ) . Một số vũ khí dùng trong các môn võ cổ truyền phát xuất từ Trung Quốc và Đông Nam Á , nhưng cũng có nhiều loại do chính người Okinawa tự sáng tạo ra từ những dụng cụ bình thường , vì họ không được phép mang vũ khí .
http://photo-origin.tickle.com/image...O581508976.jpghttp://photo-origin.tickle.com/image...O916147564.jpg
Ảnh trái : Nakamoto Mashahiro ( bên trái ngoài xa ) , chủ nhân của võ đường Bunbukan ( Văn Võ Quán ) , đang truyền thụ thuật dùng Nuchanku ( song côn ) . Nuchanku là một cặp đoản côn được nối với nhau bằng một sợi thừng hay xích . Theo một giả thuyết thì nguồn gốc của nó là một dụng cụ của những người chăn ngựa .
Ảnh phải : Các đấu thủ đang dùng sai và kai . Kai là một vũ khí cải biến từ cái giầm , còn sai là một vũ khí giống như cái Jitte ( thập thủ ) , có ba chĩa . Cả hai đều được dùng thời vương quốc Ryukyu trong việc trị an .
Nakamoto Mashahiro , chủ nhân võ đường , cho biết Karate và kỹ thuật dùng vũ khí dụng cụ cổ truyền liên hệ mật thiết với nhau . " Qua bao nhiêu thế kỷ , những môn sinh ở Okinawa đề phải học các kỹ thuật võ trang cổ truyền . Chúng ta có thể nói rằng vũ khí chỉ là một công cụ trợ giúp cho ta mà thôi , chứ không phải là cái gì khác được . Cái tinh túy của Karate là kỹ thuật chiến đấu tay không , nhưng ta cũng có thể hiểu được cái tinh túy này qua việc học sử dụng những vũ khí công cụ dài ngắn trong tay ta .
Sau đó , chúng tôi đến thăm một võ đường Karate tên là Jundokan ( Thuận Đạo Quán ) . Một số người đang tự luyện tập trong võ đường rộng lớn , học các kỹ thuật của trường phái Karate Goju-ryu ( Cương Nhu Karate ) . Tại võ đường này , các võ sư và môn sinh cao cấp chỉ cho môn sinh mới các tư thế , bất cứ lúc nào môn sinh mới muốn được hướng dẫn . Các hội viên có thể đến tập bất cứ lúc nào , vì võ đường mở cửa từ 6 giờ sang đến 10 giờ tối mỗi ngày .
http://photo-origin.tickle.com/image...O457610862.jpghttp://photo-origin.tickle.com/image...O536845322.jpghttp://photo-origin.tickle.com/image...O992683788.jpg
Ảnh trái : Huấn luyện cách sử dụng các vũ khí làm từ những dụng cụ bình thường như cái vồ , cái chai hay ống khóa . Để tiếp thu được nghệ thuật này , không những các môn sinh phải tập luyện các bài quyền Kata , mà còn phải rèn luyện cơ bắp cho cứng cáp , nếu không thì không thể thực hành các bài quyền cho ra hồn được .
Ảnh giữa : Chủ nhân võ đường Jundokan ( Thuận Đạo Quán ) , Miyazato Eiichi ( bên trái ) , đang tập bài phân thế với võ sư Chinen Shinzo .
Ảnh phải : Võ đường Jundokan . bàn thờ nhỏ ở giữa thờ một vị tôn sư . bức tượng đồng là tượng của thầy Miyagi Chojun , người sáng lập trường phái karate Goju-ryu .
Chủ nhân của võ đường Jundokan , võ sư Miyazato Eiichi , cho biết các môn sinh Karate học được nhiều qua việc luyện tập các bài quyền Kata . Võ sư Miyazato không cảm thấy hài lòng về việc một số người học Karate chỉ với mục đích thi đaaus và giành thắng lợi . " Nếu bạn tập trung luyện tập các bài quyền Kata , bạn sẽ tiếp tục luyện tập Karate suốt đời . Mục tiêu tối hậu của Karate là để tự vệ , vì thế , nếu bạn chỉ nghĩ đến việc thắng bại , bạn sẽ không thể nào hiểu được ý nghĩa đích thực của các bài quyền Kata " .
Sự quyến rũ của Okinawa , cái nôi của Karate , khiến người nước ngoài thường nô nức kéo đến đây để học tập . Chúng tôi được xem võ sư Miyazato đang truyền thụ võ nghệ cho một môn sinh người Canada trông rất say mê rèn luyện môn Karate truyền thống này .
Karate và những kỹ thuật võ nghệ cổ truyền khác được những người dân Okinawa yêu chuộng hòa bình tự hào về truyền thống võ thuật của mình tạo ra . Vì Karate đã trở thành một môn thể thao phổ biến thu hút ngày càng nhiều người yêu thích trên thế giới , người Okinawa ngày nay mong rằng những người mến mộ khắp nơi hãy để tâm vào tinh thần karate thực sự và thực hành các kỹ thuật Okinawa truyền thống .
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-
PHẦN TRUNG
Văn hóa và đạo đức Karatedo
Bài : Võ sư Hồ Hòang Khánh , Valadimir Pronikov & Ivan Ladanov
Một nắm đấm hay một cú đá của một võ sinh Không Thủ Đạo ( Karate-ka ) khi tung ra có một sức tàn phá rất tàn khốc và dễ dàng gây thương vong cho đối phương .
Thầy Gichin Funakoshi đã nói : " Trong Karate không có kỹ thuật tấn công " . Vì vậy nguyên tắc chính trong việc hướng dẫn văn hóa đạo đức của Không Thủ Đạo là không cho phép một người biết Không Thủ Đạo gây thương tích hoặc tấn công đối phương trước , trừ khi bị tấn công trước hay bị dồn vào chỗ bế tắc . Tuy nhiên chiều hướng giải quyết chính trong những trường hợp này vẫn chỉ là hóa giải và luôn luôn trong tư thế tự vệ .
Không Thủ Đạo không đơn thuần chỉ là những kỹ thuật đấm đá mà nó bao gồm cả quá trình tu tập tinh thần song song với rèn luyện thể xác đã được nung đúc trên nền tảng là triết lý nhà Phật ( Bukyo ) , Thần Đạo ( Shinto ) và Võ Đạo ( Budo ) . Trong đó tâm thế đạo đức Phật giáo là yếu tố tinh thần , còn Thần Đạo và Võ Đạo là yếu tố hành vi ứng xử trong cuộc sống xã hội .
Chữ Do của Karate-do có nghĩa ở đây là Đạo - là con đường dẫn dắt chúng ta đến chân lý để hiểu thế nào là Chân Thiện Mỹ cũng như để giúp việc tu tập chất và tinh thần được hòa hợp .
Các võ sư Karate thường khuyên các đệ tử phải tu luyện sao cho có thể hội nhập được tinh thần và thể chất thành một khối thống nhất , không thể tách rời nhau . Mô hình ứng xử lý tưởng , theo các võ sư , phải là : " Bắt ý thức phải lệ thuộc vào thể chất ; còn thể chất phải tuân thủ sự chi phối của ý thức mình " . Một thành tố quan trọng của mô hình đó là phải tuân thủ những đức lệ mà mọi võ sinh phải rèn luyện thật dày công trong suốt cả cuộc đời hoặc trong từng chặng , mới hy vọng trở thành một võ sĩ cao thủ .Có nhiều phương pháp để rèn luyện , một trong những phương thức hữu hiệu nhất là chiêm nghiệm bản thân và cuộc sống qua các câu danh ngôn như :
- Không khắt khe , ta khó lòng sống sót . Không mềm mỏng , ta sẽ chẳng đáng sống ở đời .
- Vết thương bằng gươm giáo có thể lên da non , nhưng vết thương do sự hạ nhục gây ra , thì chẳng bao giờ thành sẹo .
- Người biết lượng thứ không phải là người ngu ngốc . Kẻ ngu ngốc thường là những kẻ chẳng hề biết tha thứ bao giờ .
- Kẻ nào dám cắn vào tay người vừa cho hắn ăn , kẻ đó tất sẽ liếm ngay đế giày đứa vừa chà đạp hắn .
- Đời ta là một cánh hoa . Ai mà biết lúc nào thì rã cánh ?
-
PHẦN H
Karatedo - Từ 'Điểm Chạm' đến ' Các Bài Quyền Kata '
http://photo-origin.tickle.com/image...O248856232.jpghttp://photo-origin.tickle.com/image...O703780420.jpg
Karate có cả các thế tấn công và tự vệ . Các kỹ thuật tấn công gồm có đánh , đấm , và đá . Lại có những kỹ thuật phòng vệ tương ứng để đánh bạt những thế tấn công này . Một bài quyền Kata là sự kết hợp của chính những kỹ thuật này , để rồi đến lượt mình - những kỹ thuật ấy lại được thực hiện dựa trên những 'điểm chạm' nhất định . Qua bài viết này , các bạn sẽ có dịp hình dung từ những mảng đơn lẻ cho đến một hệ hoàn chỉnh của Karate .
A . Karate - Các Điểm Chạm
http://photo-origin.tickle.com/image...O181775179.jpg
http://photo-origin.tickle.com/image...O030086183.jpg
http://photo-origin.tickle.com/image...O460957281.jpg
http://photo-origin.tickle.com/image...O135877261.jpg
-
-
-
-
PHẦN H ( TIẾP THEO )
D - Karate - Kỹ Thuật Đỡ
-
-
Các bài quyền Shoto-ryu :
- Heian Shodan , Heian Nidan , Heian Sandan , Heian Yondan , Heian Godan
- Tekki Shodan , Tekki Nidan , Tekki Sandan
- Bassai Dai , Bassai Sho
- Kanku Dai , Kanku Sho
- Empi , Jion , Hangetsu , Niju Shiho , Jitte , Sochin , Chinte , Gankaku
- Unsu *
* Unsu Kata : Bài quyền Vân Thủ . Bài quyền khi diễn đạt , thủ pháp như làn mây bao quanh đối phương , đây được coi là bài quyền hoàn hảo nhất của phái Karate Shoto-ryu
----------------------------------------------------------------------
-
Thay cho lời kết
Mizu no Kokoro
Tsuki no Kokoro
Ai no Kokoro
Tâm lặng như nước hồ thu
Tâm sáng như trăng rằm
Tâm hòa hợp
