PDA

View Full Version : Mất thăng bằng: bài 1



aiki
04-08-2006, 02:20 PM
Đây là bài đầu tiên về chủ đề mất thăng bằng. (tình cờ cũng là bài thứ 100 của diễn đàn Aikido luôn)

Nguyên tắc cơ bản của HKD là làm cho địch thủ mất thăng bằng trước khi quăng. Cái khó là làm sao làm cho Uke mất thăng bằng ngay từ lúc đầu và giữ uke luôn luôn mất thăng bằng cho tới lúc kết thúc đòn (quăng hay kềm chế).

Lúc đầu thì lúc nào cũng nên nghĩ tới làm và giữ Uke mất thăng bằng để đánh đòn. Khi nắm vững phương thức này thì Nage có thể cố ý cho Uke lấy lại thăng bằng để chuyển đòn, đôỉ thế đánh theo phương thức Henka waza. Bài này, tui chỉ nói về phần căn bản thôi.

Cái lỗi mà hầu như 90% võ sinh làm là sau khi làm Uke mất thăng bằng khi tấn công, Nage để Uke lấy lại thăng bằng trong khi vô đòn hay chuỷên tay trong thế nắm.

Vì cách tập của HKD không cho phép Uke kháng cự nên rất nhiều Nage tưởng mình đánh đúng. Hơn 90% võ sinh HKD thuộc đòn (bề ngoài) nhưng bao nhiêu người áp dụng đúng 100%! Bạn tập của mình sẽ là người cho mình feed back để xem kỹ thuật của mình tới trình độ nào.

Aikido có thể nói là 1 trong những môn võ khó học nhất và chỉ có thời gian luyện tập mới cho người võ sinh đạt được tới mức khá.

Cái chủ đề này có mục đích chỉ cho mấy bạn 1 vài căn bản để làm mất thăng bằng Uke. Chủ đề này đi chung và hay nhắc tới 1 số căn bản tui đã nói trong chủ đề Taisabaki.

Những clip trong bài này cần có Windows Media Player, Real player hay Quick time mới coi được.

Xin mấy bạn có kinh nghiệm bổ túc them.




Trục chính tâm (TCT)
Tui học được cái chữ này trong 1 diễn đàn khác. Từ trước tới giờ tui không biết làm sao tả qua văn cái nguyên tắc này, nay kiếm ra được 1 chữ ''đúng ý'' nên tui mượn và dùng lại ở đây.

Định nghĩa: Trục chính tâm (TCT) là 1 cái đường tưởng tượng, thẳng đứng, đi từ giữa 2 chân, xuyên qua đan điền và thẳng lên đầu. Phía sau, cái đường đó sẽ ngưng ở xương sống lưng và phía trước mặt, thì sẽ kết thúc ở cái tay khi nage đứng trong tư thế thủ (kamae). Cái ''khối'' không khí giữa bản thân và bàn tay trong tư thế thủ đó có thể gọi là khu vực ''thoải mái'' (confort zone). Cái khu vực/ diện tích thoải mái đó thuộc về trục chính tâm.

Clip hay hình sau đây cho thấy rõ tư thế thủ. (cùng clip tư thế thủ trong với chủ đề Taisabaki)

Nếu không thấy hình, xin bấm chuột phải trên chỗ có 'dấu là lạ', bấm 'propriety' xong chép 'URL adress'. Mở 1 cửa sổ IE mới và dán cái 'URL adress' vô thì sẽ thấy hình. Tui không hiểu tại sao lúc chạy lúc không.

http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/kamae.jpg (Kamae Yoshinkan)http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/1483Soke-front-stance-med.jpg



Lúc đứng như vậy, Nage sẽ đứng vững, vì vậy khi di chuỷên taisabaki, lưng nên thẳng, kéo chân sau gần chân trước và đan điền thấp (coi chủ đề Taisabaki). Nhớ khi đứng như vậy, gót chân phải chấm đất và lưng thẳng. Nếu gót chân sau không đụng đất hoặc người hơi nghiêng ra phía trước, sẽ rất dễ bị mất thăng bằng.

aiki
04-08-2006, 02:21 PM
Xin nhắc lại 1 ít căn bản:

Hướng nhìn, tay , bàn chân và đan điền luôn luôn chỉ cùng 1 hướng (align) (Nhắc lại nữa)
Lưng thẳng
Di chuỷên nguyên 1 khối.
Hơn 90% đòn là dung lực hông
Nage phải ra khỏi trục tấn công của Uke: bằng mọi cách, sau khi di chuỷên taisabaki, thì lúc nào Uke cũng trước mặt Nage và vừa tầm tay để có thể atemi.



Ví dụ ra khỏi trục tấn công
http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/katatedori20shihonage20omote202.jpg Doshu đứng sau Ukehttp://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/Doshu.jpg

Nhìn tay Đạo chủ 'lót' cù chỏ Uke phòng hờ bị thọc cù chỏ.


Mất thăng bằng

Đây là 1 chủ đề khá tế nhị vì có rất nhiều cách làm mất thăng bằng Uke. Mỗi thế đánh của Uke (nắm tay hay chém./đấm, v..v...), thế taisabaki Nage di chuỷên để né đòn, cách đánh của Uke (mạnh, nhấp, rụt tay về, v..v...), phương vị đứng của Nage đối với Uke ... là tất cả những ''yếu tố'' có ảnh hưởng tới cách làm mất thăng bằng.



Ở đây tui cũng chỉ nhắc vài căn bản, và chủ đề này thì cần thời gian tập mới nắm vững được. Nage phải phối hợp những gì tui sẽ biên sau đây để thành công.


Lý thuyết làm mất thăng bằng và tiếp tục giữ Uke mất thăng bằng


Tôi chia ra làm 15 cách khác nhau (sắp xếp theo tui nghĩ chứ không có trong sách nào hết) và chủ đề naỳ sẽ chia ra làm nhiều bài để dễ đọc.


1. Đem tay, hay đầu của Uke ra khỏi TCT của Uke và vô trong TCT của mình.


Mấy hình sau đây cho thấy tất cả những căn bản tui đã nêu: đầu Uke trong TCT, lưng thẳng, nhìn cùng hướng, v..v...

Frank Doran shihan
http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/1doran2-med.jpg
http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/1tissier1-med.jpg
Thầy Tissier

http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/1160iriminage.jpghttp://www.budokan.fi/aikido/videot/2005-09-25_12-08-14.jpg

Ước gì tui được làm Uke cho cô này (học trò Chiba sensei) :P :wink: :lol: 8)




Đem tay vô TCT

http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/shiho/benezi.gif




2. Đem Uke vô TCT

Đây là HLV 6 dan võ đường tui.
http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/ottawa_01_10_05_002.jpg


Trong clip này nhìn kỹ
- cái cù chỏ của cái tay nắm cổ, hạ thấp chứ không dơ lên và sát vô người. Làm như vậy để lúc quay, nguyên TCT quay chứ không phải dung sức ở tay.
- đầu Uke dính vô vai cũng vì lý do trên. Như vậy, ít tốn sức và gặp người to khoẻ cũng dễ làm.

http://www.aikibatto.com/aikido/video/stenudd_aikido_shomenate-iriminage.wmv
http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/irimi/stenudshomenateirimi2.gif
http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/irimi/stenudshomenateirimi1.gif


(còn tiếp ...)

aiki
04-08-2006, 02:22 PM
Phần 3 của bài 1 ...


3. Áp lực vô 1 phần của cơ thể

Tùy theo thế công Nage có thể để ''áp lưc'' vô cổ tay, cù chỏ, hay đầu/cổ. đây là vài clip cho thấy cách làm.

Vô khớp cù chỏ


http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/midwest_aikido_center_30_anniv_1020.jpg

http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/yyBrooklynMay05_06.jpg
http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/yyBrooklynMay05_11.jpg Yamada shihan (8 dan)



Cùi chỏ. Hình chụp tại võ đường tui (HLV tui)
http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/aikido_de_la_montagne_52004_02.jpg
Cử động tới là đem tay trái về đan điền. Nhìn kỹ cái bàn tay đi.


Vô cổ tay. Đem tay Uke ra khỏi TCT Uke và về đan điền mình, điểm thứ 3 (nói ở bài tới), dùng trọng lượng để ''ép'' Uke
http://www.aikibatto.com/aikido/video/stenudd_aikido_aihanmi-kokyunage.wmv Nhìn kỹ khoảng cách Uke-Nage
http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/stenudaihamnikokyunage1.gif http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/stenudaihamnikokyunage2.gif http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/stenudaihamnikokyunage3.gif



http://www.aikibatto.com/aikido/video/stenudd_aikido_shomenuchi-iriminage.wmv
http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/irimi/stenudshomeniriminage1.gif
http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/irimi/stenudshomeniriminage2.gif http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/irimi/stenudshomeniriminage3.gif





Vô khửu tay

http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/midwest_aikido_center_30_anniv_1-1.jpg HLV tui http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/semiclaude03_063.jpg

Tụi tui thường vô đòn kiêủ này. Đâỷ như vậy để giữ Uke mất thăng bằng khi chuỷên tay. Coi chừng: Nếu không tiếp tục làm Uke mất thăng bằng thì sẽ bị Uke đấm vô ba sườn với tay phải.


Cổ tay và khớp cù chỏ + atemi.

http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/ottawa_01_10_05_035_small.jpg


Thầy Tissier
http://aikido.nord.free.fr/video/tissier/ti1-n.mpeg
http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/kotegaishi/Ti1-1.gif http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/irimi/Ti1-2.gif



Cái clip này tuy vô khớp cù chỏ, nhưng không nên làm như vậy, vì đâỷ vô cái trục vững của Uke (1 chân và cánh tay cùng 1 đường). Ông này làm được nhờ sức cơ bắp. Nếu đâỷ ra điểm thứ 3 là Uke té liền.
http://aikido.nord.free.fr/video/herbert/irimi.mpg
http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/irimi/irimi.gif


Phần 2 cùa cái clip này rất là hay, áp dụng phương cách đem tay về đan điền và nhấn khửu tay.
http://www.chez.com/aikidossiers/medias/Doran.wmv
http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/doran4.gif http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/doran2.gif http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/doran3.gif


Vô đầu/ cổ

Nhắc lại nhìn cái tay giữ cổ, và người Uke quẹo sang 1 bên vì mất thăng bằng

http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/yyBrooklynMay05_02.jpghttp://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/yyBrooklynMay05_13.jpg


http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/ottawa_01_10_05_028.jpg



Kềm chế cổ và cái tay Uke phải thẳng (nhất là Kaitenage)
http://i64.photobucket.com/albums/h166/vinh_ca/MTB-1/aikido_de_la_montagne_52004_01.jpg

Đừng quên atemi ở cổ. Lúc bước lên có thể đá vô màng tang. (áp dụng theo Aikijujitsu)



Vô cánh tay

http://www.nyaikikai.com/images/gallery/yy_Brooklyn_2005_05/yyBrooklynMay05_07.jpg

Thường thường là Nage vô như trong hình và vẫn giữ sức ép xuống tay Uke. Ví dụ, vừa ép, vừa chụp cổ tay. Hay áp dụng cho kata dori Ikkyo, ushiro kata/katate dori shihonage, Kotegaishi ura lúc mới né và chưa quay tenkan.



(còn tiếp)

NgDaLat
04-08-2006, 10:30 PM
Anh Aiki hay quá

Có ai biết động tác căn bản nào mà môn sinh Aikido học ngay từ ngày đầu tiên để làm mất thăng băng uke không ?
Từ cách tập đó. Hầu như tất cả các cách làm mất thăng bằng đều sẽ giông giống như vậy (Hoặc từ đó mà ra).

aiki
04-08-2006, 11:42 PM
Không biết, đoán mò nhe! Tập lăn đó phaỉ không? Úp cái đầu xuống và nhìn vô đan điền ...

thevagrant
04-10-2006, 12:39 AM
Sao mà tôi thích cái bài này quá đi, mỗi lần đi tập về là lại mở ra coi. Cám ơn anh Aiki nhiều nha.

aiki
04-10-2006, 07:12 AM
Cám ơn anh TheVagrant.

1 trong những nguyên lý chính của HKD là TCT. Tui phải biên thêm mấy bài kia để 'bầy vẽ/ tô sơn' và để diễn đàn có thêm bài thôi.

aiki
05-28-2006, 02:39 PM
Những link trong bài này đã được thế bằng GIF file cho dễ hiểu.

aiki
10-03-2006, 08:44 AM
Mới kiếm ra clip này, tượng trưng cho cái hình tam giác của Aikido: góc vô đòn. Dùng trọng tâm và 'xoay' cổ tay 1 cách nhẹ nhàng để làm mất thăng bằng

http://www.youtube.com/watch?v=AcEkY6xJT1A&search=Aikido

lanhtu
01-23-2008, 03:23 AM
em đang bị thầy của em nói về việc đánh đòn mà ko có tấn, đánh xong thì dễ có nguy cơ MTB luôn cùng uke, đánh uke mà chả thấy uke bị MTB :suicide: giờ đọc đi đọc lại bài này của anh aiki thấy hay quá, em đọc bài này nhiều lần rồi nhưng mà ko hiểu sao vẫn ko áp dụng được, khi cố làm uke mất thăng bằng thì em thường bị nói là đánh "giật cục", nếu làm lỏng thì gần như ko có gì xảy ra nhất là khi nhập nội (đánh irimi chẳng hạn) cứ lao đến là đánh đòn ( có mỗi hình thôi ạ:sad: ) còn ko cả biết uke có MTB hay ko nữa :suicide:

aiki
01-23-2008, 03:10 PM
em đọc bài này nhiều lần rồi nhưng mà ko hiểu sao vẫn ko áp dụng được, khi cố làm uke mất thăng bằng thì em thường bị nói là đánh "giật cục", nếu làm lỏng thì gần như ko có gì xảy ra nhất là khi nhập nội ...

lanhtu h?c HKD lâu chưa? bi ny đư?c biên vơi m?c đch l gip 1 s? b?n b bi?t aikido l ph?i lm MTB trư?c. Aikido khg c d? đâu, t?p căn b?n, v v?i th?i gian LT s? hi?u. N?u qu d? th KT s? mau chn.:laugh: :laugh:

Bi ny ch ni qua loa 1 ph?n v? vi?c lm MTB thôi. Cn nhi?u kha c?nh khc như kho?ng cch (maai), b? php (tibaki), t?n php ... nh?ng ci ny s? ?nh hư?ng đ?n cch lm MTB đ!

Đn Aikido mu?n lm đư?c th nên hi?u l thuy?, xong lên sn t?p lm vi v?n l?n th s? thnh công ...:laugh: :laugh:

Rng đi!

lanhtu
01-24-2008, 12:50 AM
em mới học aikido được hơn 1 năm thôi ạ, em đọc lý thuyết, thực hành 1 mình thì cũng tàm tạm như hiểu nhưng khi tập cùng bạn thì hoàn toàn ngược lại, luôn phải đánh dùng lực, di chuyển ko vững (trong khi em xoay tenkan 1 mình thì chả sao :mad: ) nhất là cái chuyện khoảng cách giữa mình và uke nữa, lúc nào cũng có xu hướng lao sát vào uke ( đã từng nhìu lần cụng đầu gối, dẫm chân nhau :wacko: ),
còn về vụ tập vài vạn lần thì em vẫn đang tiến hành đều, chắc mươi năm nữa là đủ thôi ạ :focus:

aiki
01-28-2008, 11:48 AM
em đọc lý thuyết, thực hành 1 mình thì cũng tàm tạm như hiểu nhưng khi tập cùng bạn thì hoàn toàn ngược lại, luôn phải đánh dùng lực, di chuyển ko vững (trong khi em xoay tenkan 1 mình thì chả sao mad ) nhất là cái chuyện khoảng cách giữa mình và uke nữa, lúc nào cũng có xu hướng lao sát vào uke

1 mánh khác để giúp Lanhtu. Khoảng cách đúng phần đông là gần hơn 1 tầm tay như để atemi. Và cũng tùy đòn nữa, nhưng nói chung là vậy!

Khi phải dùng sức hay kéo có nghĩa là khg di chuyển nguyên khối, khg dùng trông tâm/ trọng lượng mình để di chuyển uke. Cái này khi mà tự hiểu và tự nhận xét được thì sẽ tiên bộ rất mau. Khi chưa thấy thì khó mà tiến bộ lắm.

David
01-05-2009, 09:43 AM
Lâu ngày ôn lại bài MTB thấy hay quá. Cám ơn anh Aiki nhiều. Em thích nhất cách kết thúc đòn Irimi của HLV anh và cách vô đòn của thầy Yamada.